27 Οκτωβρίου 2014

Εγχειρίδιο Καθιέρωσης Προγράμματος Διδαγμάτων. (USArmy Center for Leasons Learnt)

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, οι σύγχρονοι στρατοί με προεξάρχοντες τους πλέον εξελιγμένους,  λειτουργούν διαρκώς με δομές και προγράμματα Διδαγμάτων από τις πράξεις και παραλείψεις τους, στην εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις, τα οποία εν τέλει ενσωματώνουν με συγκεκριμένες μεθόδους στα Δόγματα, την Τεχνολογία, τις Τεχνικές, τις  Τακτικές και τις Μεθόδους τους.

Κατά το παρελθόν, έχουμε δημοσιεύσει άρθρο που αφορά την προτεινόμενη μέθοδο αναδιοργάνωσης των ΕΔ, που είναι μια αέναη προσπάθεια προκειμένου να προβλέπονται εν τέλει οι συνθήκες που θα προκύψουν και να υπάρχουν οι δυνατότητες που θα χρειαστούν.

Σήμερα, ερχόμαστε να συμπληρώσουμε την ιδέα, με την κοινοποίηση της νέας έκδοσης του USA/CALL που αφορά την ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΑΤΩΝ (στην αγγλική).

Καλή μελέτη με την ελπίδα της χρήσης και από τις Ελληνικές ΕΔ.

Το εξώφυλλο του προτεινόμενου εγχειριδίου

26 Οκτωβρίου 2014

Η παγκόσμια σύγκρουση Δύσης-ισλαμοφασισμού και ο ρόλος της Τουρκίας

Η παγκόσμια σύγκρουση Δύσης-ισλαμοφασισμού και ο ρόλος της Τουρκίας


 
Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ

Καθώς οι φανατικοί ισλαμιστές μεταφέρουν την βαρβαρότητά τους στα αστικά κέντρα της Αμερικής και του Καναδά γίνεται ολοφάνερο αυτό που όσοι καταγόμαστε από την φλεγόμενη γειτονιά της ευρύτερης Μέσης Ανατολής γνωρίζαμε πάντα: Ότι ο κοινός παρονομαστής όλων των συγκρούσεων της περιοχής (Σουνίτες/Σιίτες, Αραβες/Εβραίοι, Κούρδοι/κρατικές οντότητες, Ελληνες/Τούρκοι. κλπ) είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.


Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται στην πιο εύφλεκτη απ’ όλες τις αντιπαραθέσεις και την πιο ιδιόμορφη, δηλαδή την ενδο-σουνιτική αντιπαράθεση. Σ’ αυτήν, η μια πλευρά (Σ. Αραβία, Αίγυπτος, Ιορδανία, Ην.Αραβικά Εμιράτα) αντιμάχονται τους φανατικούς ισλαμιστές του ΙΚ, ενώ η άλλη (Τουρκία, Κατάρ) τους υποστηρίζουν με την συμμετοχή των Αδελφών Μουσουλμάνων, μέρους της Χαμάς και των ισλαμιστών της Λιβύης. Ο ρόλος της Τουρκίας, η οποία ως Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε και εξακολουθεί να έχει μακρά παράδοση σε παρόμοιες βαρβαρότητες και ακόμα αδυνατεί να αντικρύσει το παρελθόν της στον καθρέφτη αναγνωρίζοντας τις Γενοκτονίες (Αρμενίων, Ασσυρίων, Ελλήνων) είναι τεράστιος και την έχει φέρει στο επίκεντρο της σύγκρουσης – όπως δείχνουν οι εξελίξεις για μια ακόμη φορά στην πλευρά των ηττημένων. Γιατί μία μόνο πιθανή έκβαση μπορεί να έχει ο πόλεμος αυτός για την ανθρωπότητα, την ήττα του Ισλαμοφασισμού.

Η εμφάνιση της βαρβαρότητας του αποκεφαλιστή στις γειτονιές της Ν.Υόρκης, που παρήλασε σε πρώτη θέση σε όλα τα τηλεοπτικά δελτία, θα έχει πολλαπλά αποτελέσματα:
1). Θα σημαδέψει την ριζική στροφή της δυτικής κοινής γνώμης στην εστία του προβλήματος και τούτο θα δημιουργήσει άμεση πίεση στις πολιτικές ηγεσίες να λάβουν μέτρα.
2) Θα λύσει τα χέρια του προέδρου Ομπάμα και γενικά των ηγεσιών της Δύσης με τον ίδιο τρόπο που η εισβολή στο Πέρλ Χάρμπορ (έστω και αν αυτό θεωρηθεί κάπως υπερβολικό) έλυσε τα χέρια του Προέδρου Ρούσβελτ και έδωσε αφορμή στην κινητοποίηση της τεράστιας αμερικανικής μηχανής για την ήττα του φασισμού.
3) Θα καταρρίψει τα προσχήματα: Ο αγώνας θα είναι παγκόσμιος και ο τίτλος της σύγκρουσης θα είναι «Μάχη κατά του Ισλαμοφασισμού». Ετσι, χωρίς πολιτικώς ορθές επεξηγήσεις, ορθά-κοφτά, όπως συνηθίζαμε εμείς οι έλληνες να βροντοφωνάζουμε σε αντι-ναζιστικές διαδηλώσεις: «Δεν θα περάσει ο ισλαμοφασισμός»…
4) Η σύγκρουση θα είναι παγκόσμια και πολύχρονη. Αυτά που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια είναι μόνο οι προειδοποιητικές βολές.
5) Στο Δυτικό στρατόπεδο θα συμπαραταχθούν η Ρωσία και πιθανόν η Κίνα και στην πορεία θα αμβλυνθούν οι στρατηγικές τους διαφορές, έστω και προσωρινά για τις ανάγκες της τελικής νίκης.
6) Πρόκειται για μια ακόμα φορά, ευχόμαστε την τελευταία, για αγώνα επιβίωσης της ανθρωπότητας απέναντι στη βαρβαρότητα.

Αλλά όπως προείπαμε, η Τουρκία λόγω των απαράδεκτων έως εξωφρενικών επιλογών της είναι στο κέντρο των εξελίξεων. Πολύ σύντομα ο απλός κόσμος θα συνδέσει – αν δεν το έχει ήδη κάνει – τον τζιχαντιστή του Κουίνς με τους ομοϊδεάτες του στο Ιράκ και τη Συρία που τις μέρες αυτές βρίσκονται στα πρόθυρα μιας γενοκτονίας εναντίον της κουρδικής φυλής των Γιεζίντι (που έγιναν γνωστοί όταν ο πρόεδρος Ομπάμα τους ανέφερε πρόσφατα στο μήνυμα του προς τον αμερικανικό λαό, με το οποίο ανακοίνωνε τον πόλεμο κατά των ισλαμιστών). Την καταγγελία περί απόπειρας γενοκτονίας δεν την έκανε ο οποιοσδήποτε αλλά ο βοηθός Γ.Γ. του ΟΗΕ Ιβάν Σιμόνοβιτς πριν μόλις λίγες μέρες.
Και όταν ο απλός πολίτης πάει ένα μικρό βήμα παραπέρα θα ανακαλύψει έκπληκτος ότι:
  1. Ο όρος «γενοκτονία» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά όχι για τα εγκλήματα των Ναζί κατά των Εβραίων αλλά για την δολοφονία 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από τους Τούρκους το 1915. Και όσοι ερευνήσουν λίγο ακόμα ασφαλώς θα ανακαλύψουν την συμβολή Γερμανών συμβούλων στο σχεδιασμό της Αρμενικής Γενοκτονίας και των άλλων γενοκτονιών που ακολούθησαν στη Μικρά Ασία, περιλαμβανομένων και των Ελληνικών.
  2. Η άγρια πρακτική του αποκεφαλισμού που μεταχειρίζονται επίτηδες οι τζιχαντιστές δεν είναι καθόλου καινούρια και καθόλου άγνωστη στα «παλικάρια» του τουρκικού στρατού. Την χρησιμοποιούν επί αιώνες – και οι μεγαλύτεροι ασφαλώς την μαθαίναμε στα μαθήματα ιστορίας των ελληνικών σχολείων προτού τα «απολυμάνουν» οι πολιτικώς ορθοί δήθεν εκσυγχρονιστές τύπου Δραγώνα και Ρεπούση. Η τελευταία είχε το θράσος να μεταλλάξει την σφαγή στην προκυμαία της Σμύρνης σε «συνωστισμό»… Η εμπειρία του αποκεφαλισμού είναι τόσο βαθειά ριζωμένη στην ελληνική μνήμη, ώστε η έκφραση «θα το φάς το κεφάλι σου» είναι παροιμιώδης.
  3. Η τελευταία φορά που τούρκοι στρατιώτες διέπραξαν αυτό το άγριο έγκλημα του αποκεφαλισμού ήταν το 1994, εναντίον των κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ. Οι σκηνές αγριότητας είναι πανομοιότυπες με αυτά που βλέπουμε σήμερα από τους τζιχαντιστές.
Αραγε πόσο καιρό θα πάρει τις κοινωνίες της Δύσης να συνδέσουν τις ομοιότητες; Πόσο καιρό θα πάρει τα μέσα επικοινωνίας να φέρουν στο προσκήνιο τις τώρα επιμελώς κρυπτόμενες αμαρτωλές σχέσεις του επίσημου τουρκικού κράτους με τους τζιχαντιστές; Πόσο καιρό θα χρειαστεί ο κόσμος για να καταλάβει ότι όχι μόνο ένα 20-25% των «αποκεφαλιστών» είναι τούρκοι ισλαμιστές (ελαφρώς φανατικότεροι από τους Ερντογάν και Νταούτογλου)… Και ότι πολλοί εκπαιδεύτηκαν στην Τουρκία η οποία τους εξόπλισε (με την ανοχή αν όχι την συμμετοχή ορισμένων δυτικών κέντρων) και εξακολουθεί να τους ενισχύει; Πουλώντας το πετρέλαιο τους και θεραπεύοντας τους ισλαμιστές τραυματίες στα νοσοκομεία της;

Οι γραμμές μάχης έχουν ήδη χαραχτεί: Από τη μια μεριά ο ανθρωπισμός και οι δυτικές αξίες ανεξαρτήτως θρησκευτικών και άλλων πεποιθήσεων, oι κοσμικές αξίες απέναντι στα τσαντόρ και τις αγριότητες. Οι αξίες αυτές προσωποποιήθηκαν από την Ναρίν Αφρίν και τις κούρδισσες αγωνίστριες που πολέμησαν και πολεμούν ηρωϊκά στο Κομπάνι δίπλα στους άντρες, γενναιότερα από άντρες, απέναντι στην βαρβαρότητα των ισλαμιστών και των τούρκων υποστηρικτών τους. Αυτές θα είναι τελικά και οι γραμμές της τελικής νίκης η οποία θα έχει τουλάχιστον δύο αποτελέσματα: την ίδρυση ανεξάρτητου κουρδικού κράτους και, αντί «Δικαστηρίων της Νυρεμβέρβγης» (η μάλλον επιπροσθέτως σ’αυτά) τον εξαναγκασμό της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις Γενοκτονίες και να λάβει μέτρα ώστε να μην ποτέ επαναληφθούν.

ΠΗΓΗ

Με τη βούλα του …Αλλάχ, ο Ερντογάν έχει πάντα δίκιο

Με τη βούλα του …Αλλάχ, ο Ερντογάν έχει πάντα δίκιο


 
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ

O Ισραηλινός Πρέσβης στην Άγκυρα το 1953, Maurice Fisher, αξιολογώντας τις εξαιρετικές, τότε, σχέσεις της χώρας του με τη Τουρκία υπογράμμισε ότι, παρά ταύτα, αυτές παραμένουν εύθραυστες και ότι μπορεί να αλλάξουν από την μια στιγμή στην άλλη. Ιδού πως διατύπωσε αυτή του την ανησυχία ο Ισραηλινός αξιωματούχος σε μήνυμα του προς το κέντρο στις 16 Αυγούστου:
“Οι σχέσεις μας με την Τουρκία είναι εξαιρετικά καλές τελευταία …[όμως] αυτές οι καλές σχέσεις μπορεί να χειροτερεύσουν από την μια στιγμή στην άλλη και θα πρέπει να πάρουμε μαθήματα από την πικρή εμπειρία άλλων. Οι Τούρκοι δεν έχουν φθάσει ακόμη στο επίπεδο εκείνο κατά το οποίο, σε περίπτωση διαφωνίας με άλλο κράτος, θα μπορούσαν να σταθμίσουν αντικειμενικά τις θέσεις και των δυο πλευρών. Γι’ αυτούς υπάρχει μόνο μία αρχή: σε οποιαδήποτε σύγκρουση με κάποιον ξένο, είτε άτομο, είτε εταιρεία, είτε κράτος, ο Τούρκος έχει πάντα δίκιο.” (Παραθέτω, ειδικά για τους καλοθελητές-νεροκουβαλητές, το απόσπασμα στα αγγλικά και την πηγή του: “Our relations with Turkey have been extremely good of late…[but] these good relations could deteriorate overnight, and we should learn from the bitter experience of others. The Turks have yet to achieve a standard by which, in the event of disagreement with another state, they can weigh up the positions of both sides. For them, there exists one sole principle: in any conflict with a foreigner, whether a private individual, a company or a state, the Turk is always right.» Maurice Fisher, Israeli minister to Ankara, to Foreign Ministry, 16 Aug.1953, Israeli State Archive, ISA, 2536/12/B.)

Εάν στην παραπάνω εκτίμηση του αξιόλογου Ισραηλινού διπλωμάτη προστεθεί και η σημερινή ισλαμική-τζιχαντιστική συνιστώσα,  κάτι που την δεκαετία του 1950 δεν λαμβάνονταν υπόψη διότι οι Δυτικοί προπαγάνδιζαν την Κεμαλική Τουρκία ως “κοσμικό μοντέλο”, τότε το μέγεθος των παραισθήσεων των ισλαμιστών της Άγκυρας παίρνει σουρρεαλιστικές διαστάσεις. Οι Τούρκοι δεν έχουν απλά πάντα δίκιο ως ληστρικοί κατακτητές. Το έχουν και με την ευλογία και βούλα του Αλλάχ ως ορθόδοξοι, δηλαδή, σουννίτες μουσουλμάνοι!

Το τζιχαντιστικό δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου και η Μεγάλη (Buyuk) Τουρκία έχουν πάντα δίκιο. Έχουν δίκιο που θέλουν την ανατροπή του Αλαουϊτικού καθεστώτος της Συρίας. Αλλά  είχαν δίκιο και πριν, όταν το υποστήριζαν και συναγελάζονταν μαζί του, ένα καθεστώς  το οποίο ο Αχμέτ ( a.k.a “Μηδενικά Προβλήματα”) Νταβούτογλου περηφανευόταν ότι το επισκεφθηκε 62 φορές! Ναί είχε δίκιο το τζιχαντιστικό δίδυμο και όταν το 2011 δια στόματος του αρχιτζιχαντιστή Ερντογάν βροντοφώναζε, αρχές Μαρτίου, ότι το ΝΑΤΟ δεν είχε καμιά δουλειά να βομβαρδίσει την Λιβύη και να ανατρέψει τον Καντάφι. Και είχε δίκιο 20 μέρες αργότερα, όταν η Σμύρνη μετετράπη σε Νατοϊκό αρχηγείο για τους βομβαρδισμούς της Λιβύης!

Στη περίπτωση του Άσσαντ το δίδυμο είχε δίκιο, λέει, διότι συμβούλεψε τον Άσσαντ ότι έπρεπε να “φύγει” αλλά αυτός τους αψήφισε. Αν είναι ποτέ δυνατόν να έκανε λάθος το δίδυμο! Στην περίπτωση του Καντάφι η αλλαγή, σε 20 μέρες, έγινε αφού στο μεσοδιάστημα ο αλάθητος Ερντογάν επισκέφθηκε τα κλεπτοκρατικά (Σουννιτικά) καθεστώτα του Περσικού Κόλπου. Εκεί οι σουννίτες ομοϊδεάτες του τον εξαγόρασαν, κυριολεκτικά. Ο Eρντογάν στήριζε τον Καντάφι, που λίγο καιρό πριν τον τίμησε ως Μεγάλο (Buyuk) Υποστηρικτή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για τα 3.5 δις δολλάρια ετησίως που οι Τουρκικές επιχειρήσεις κέρδιζαν με κατασκευές στην Λιβύη. Οι σουννίτες του Κόλπου του προσέφεραν ετησίως 15 δις, αν εγκατέλειπε τον Καντάφι. Αυτό το ποσό εισέρχεται πλέον “μαύρο” στη Τουρκία ετησίως και χρηματοδοτεί τον κατασκευαστικό τομέα που ελέγχει προσωπικά ο ίδιος ο Ερντογάν. Είναι με τα μαύρα αυτά δις που ο ίδιος και το σινάφι του πλουτίζουν και ελέγχουν την τουρκική οικονομία. Και είναι αυτά τα 15 δις που εμφανίζονται στο ετήσιο ΑΕΠ της Τουρκίας κάτω από την στήλη ΔΙΑΦΟΡΑ, ακριβώς διότι είναι τα κατάμαυρα αργύρια των κλεπτοκρατών σεϊχηδων του Περσικού Κόλπου για τον ισλαμιστή Ιούδα.

Έχουν δίκιο και για τους Κούρδους. Άσπρος σκύλος, μαύρος σκύλος, όλοι οι σκύλοι μια γενιά. Είναι όλοι τους τρομοκράτες. Και ναι, μόνο οι Ισραηλινοί ξέρουν να σκοτώνουν, όπως δήλωσε κατάμουτρα στον αποσβολωμένο Ισραηλινό Πρόεδρο Πέρες, ο Ταγίπ (a.k.a. “ένα λεπτό- vun minut”) Ερντογάν το 2009 στο Νταβός. Για να τον υποδεχθούν, στη επιστροφή από το Νταβός στο αεροδρόμιο της Πόλης, χιλιάδες εκστασιασμένοι μουσουλμάνοι. Επειδή βροντοφώνησε την αλήθεια και το δίκιο, απέναντι στον “τσίφτη” Εβραίο Πρόεδρο.

Τέλος οι μουσουλμάνοι, κατά το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου, δεν είναι τρομοκράτες , δεν σκοτώνουν και αφού δεν σκοτώνουν δεν είναι δυνατόν να είναι γενοκτόνοι. Και το καθημερινό μακελειό στη Μέση Ανατολή και παλαιότερα στο Νότιο Σουδάν, όπου σφαγιάζονταν καθημερινά χριστιανοί από τζιχαντιστές; Όλα αυτά που συμβαίνουν, πώς εξηγούνται; Εδώ η παραίσθηση είναι πράγματι αδύνατο να εξηγηθεί, αλλά θα προσπαθήσω. Το κλειδί της κατανόησης βρίσκεται στο θεόπνευστο Κοράνι, τον άκτιστο Λόγο του Θεού που μόνο ορθόδοξοι (σουννίτες) πιστοί, όπως το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου γνωρίζουν, διότι με τη πίστη τους  μόνο αυτοί έχουν αντιληφθεί την “μοναδικότητα”, το tawhid, του Αλλάχ. Όλοι οι υπόλοιποι είναι “κιαφίρ” δηλαδή , άπιστοι, ακόμη και αυτοί που αυτοπροσδιορίζονται ως μουσουλμάνοι αλλά δεν είναι ορθόδοξοι σουννίτες. Και ως τέτοιοι είναι “υπάνθρωποι”. Η ζωή τους δεν λογαριάζεται. Αν  δολοφονούνται, λιθοβολούνται, σκλαβώνονται, καρατομούνται, αυτό δεν έχει σημασία. Μπροστά στον Θεό σημασία έχει τι συμβαίνει στην “κοινότητα των πιστών”, την σουννιτική Ούμμα. Μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα μπορούμε να αντιληφθούμε την συμπεριφορά του τουρκικού τζιχαντιστικού διδύμου, αλλά και γιατί έχουν ως ομοϊδεάτες τους και βοηθούν τους τζιχαντιστές του Χαλιφάτου της Μέσης Ανατολής.
Από το 1953 πέρασε κυριολεκτικά μισός αιώνας για να εκτιμηθεί  ορθά από το ισραηλινό κράτος η αξιολόγηση του Πρέσβη Fisher.  Και έπρεπε να μεσολαβήσουν δεκάδες προσβολές και ταπεινωτικές αντισημιτικές συμπεριφορές από τους Τούρκους, που κλιμακώθηκαν επί εξουσίας των ισλαμιστών Ερντογάν-Νταβούτογλου, για να εγκαταλείψει η Ιερουσαλήμ την πολιτική του κατευνασμού της Άγκυρας. Και το έπραξε τελικά το 2010 όταν αντέδρασε δυναμικά στους παλικαρισμούς της Άγκυρας στη Μεσόγειο. Η ιστορική ειρωνεία είναι ότι το 2010, στο γνωστό αιματηρό επεισόδιο στη Μεσόγειο με το Μαβί Μαρμαρά, είναι η συμβουλή της πρεσβείας του  Ισραήλ στη Άγκυρα της δεκαετίας του 1950 που ακολούθησε η κυβέρνηση. Κατά μια έκθεση προς το Κέντρο “πάνω απ´όλα αυτοί [οι Τούρκοι] σέβονται την δύναμη και όσο πιο απροκάλυπτα αυτή εκδηλώνεται, τόσο περισσότερο τους αρέσει, την εκτιμούν και την κατανοούν”. Το Μαβί Μαρμαρά δεν επαναλήφθηκε παρά τις αμέτρητες απειλές τις Άγκυρας. Αλλά ούτε και έχει τολμήσει η Τουρκία, με τον μεγαλύτερο νατοϊκό στρατό στη Ευρώπη, να επιτεθεί εναντίον της Συρίας. Αντίθετα ζήτησε και πήρε αρωγή από το ΝΑΤΟ για προστασία από μια… αιμάσσουσα Συρία. Απαιτεί επιπλέον την ανατροπή του Άσσαντ αλλά θέλει να την κάνει ο… Ομπάμα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Θέλει επίσης ζώνες απαγόρευσης πτήσεων στη Συρία, αλλά από την …αμερικανική αεροπορία!

Και στη Κύπρο έχουν δίκιο οι Τούρκοι. Δεν υπάρχει λένε τέτοιο κράτος. Αφού είναι ανύπαρκτο πώς είναι δυνατό να έχει… ΑΟΖ ; Παράλογο δεν είναι να γίνεται τόση φασαρία επειδή βγήκε το “Βάρβαρος” σεργιάνι στην Μεσόγειο; Άδικο δεν είναι; Αν υπάρχει Κύπρος δεν υφίσταται παρά ως σατραπεία της Άγκυρας. Αυτή είναι η αντίληψη τους. Και επειδή η αντίληψη αυτή συγκρούεται με τα πράγματα, όπως στην Συρία και αλλού, το κυπριακό κράτος έχει επιπλέον πλεονεκτήματα έναντι της Άγκυρας. Και ακριβώς επειδή είναι κράτος και όχι μασκαραλίκι ή σατραπεία κανενός, μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την Άγκυρα σε κρατικό και σε επίπεδο διεθνών θεσμών και οργανισμών. Εκεί ούτε καν ο “μοναδικός” Θεός που επικαλείται το τζιχαντικό δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου δεν δύναται να βοηθήσει, εξαφανίζοντας ή ακυρώνοντας το κυπριακό κράτος. Έστω και αν αυτό δεν διαθέτει ισχύ και δύναμη, όπως π.χ. το Ισραήλ.

ΠΗΓΗ: mignatiou.com και Εφημ. ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

16 Οκτωβρίου 2014

Οι atenistas κατέγραψαν τα γλυπτά των Αθηνών

Εξαιρετική & ανιδιοτελής εργασία μίας μικρής ομάδας ανθρώπων,  που στις αρχές του 2014,  φωτογράφησε,  χαρτογράφησε και περιέγραψε, όλα τα γλυπτά των Αθηνών.
Μια εγκυκλοπαίδεια τέχνης!




12 Οκτωβρίου 2014

Σαμαράς, Κουβέλης, Τζήμερος και Θεοδωράκης (Από την ανάλυση των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων σε συμπεράσματα για το μεσσιανισμό, τον πληθοπορισμό και τη συλλογική ευφυΐα)

image



Του Σεραφείμ Κοτρώτσιου (Athens Voice)


Επί αιώνες οι ερευνητές των κοινωνικών επιστημών προσπαθούν να ερμηνεύσουν τους παράγοντες που επιτρέπουν σε άλλες κοινωνίες να προοδεύουν και σε άλλες να μένουν στάσιμες ή και να οπισθοχωρούν. Μια ενδιαφέρουσα πρόσφατη προσπάθεια είναι το ενδιαφέρον βιβλίο “Why nations fail” των Daron Acemoglu και James Robinson (www.whynationsfail.com). Ωστόσο όλες οι προσεγγίσεις αυτές βασίζονται σε θεωρητικές αναλύσεις και προσπάθειες να επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις αναλύοντας ιστορικά παραδείγματα.
Εσχάτως η έρευνα σε αυτόν τον τομέα καθίσταται πολύ αποτελεσματικότερη, γιατί η εμφάνιση και διάδοση των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων (digital social networks) τα τελευταία δέκα χρόνια επιτρέπουν τη συστηματική μελέτη των κοινωνικών φαινομένων με τη βοήθεια των μαθηματικών και της πληροφορικής. Πλέον μπορούμε να μετράμε τη μηχανική της αλληλεπίδρασης ανθρώπων σε μια κοινότητα. Πώς ρέουν οι απόψεις μεταξύ των μελών της; Το κοινωνικό δίκτυο συγκλίνει σε κάποια άποψη ή ζει με τις αντιφάσεις του; Οδηγείται στην «αλήθεια» (π.χ. συλλογικά ωφέλιμες αποφάσεις) ή σε «πλάνη» (αυτοκαταστροφικές επιλογές); Τι καθορίζει το αποτέλεσμα;
Είχα την τύχη και την τιμή να παρακολουθήσω πρόσφατα σειρά από διαλέξεις του καθηγητή Γ. Γιαγλή (www.giaglis.eu) στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών γύρω από την εφαρμογή αναλυτικών μεθόδων στα κοινωνικά δίκτυα. Ο κος Γιαγλής παρουσίασε μαθηματική τεκμηρίωση για ορισμένα εξαιρετικά ενδιαφέροντα φαινόμενα στις ψηφιακές κοινότητες.
Σχετίζονται αυτά τα φαινόμενα με τα προβλήματα της χώρας μας; Γιατί διαχρονικά δεν έχουμε αποτελεσματική διακυβέρνηση; Γιατί ούτε ο Σαμαράς τα κατάφερε να μας βγάλει από το αδιέξοδο; Δεν ήθελε; Δεν μπορούσε; Μήπως είναι εξαρχής λάθος το ερώτημα; Γιατί ο Κουβέλης και η ΔΗΜΑΡ οδηγούνται σε εξαφάνιση; Φταίνε οι κρίσιμες λάθος επιλογές; Οι κακές συγκυρίες; Ή μήπως η δομή αυτής της κοινότητας ήταν εξαρχής θνησιγενής; Τι εμποδίζει τον «ΣΥΡΙΖΑ» και τον Αλέξη Τσίπρα να ξεπεράσουν τους συλλογικούς τους μύθους; Μπορεί η επικοινωνιακή προσπάθεια τους για εικόνα πολιτικού ρεαλισμού να συνοδευτεί και από ανάλογη αναδιαμόρφωση της πολιτικής τους πρότασης; Γιατί η «Δημιουργία, ξανά!» και ο Θάνος Τζήμερος δεν πέτυχαν; Πώς η πλέον υποσχόμενη πολιτική κίνηση του ’12 από τη viral σαγήνη της «πολιτικής χωρίς πολιτικούς» κατάφερε να απομονωθεί και να δαιμονοποιηθεί και πλέον αδυνατεί να «σηκώσει κεφάλι» παρά την μεγάλη αναγνωρισιμότητα του Ιδρυτή και Προέδρου της; Μπορεί «το Ποτάμι» να κάνει τη διαφορά; Υπάρχουν οι προϋποθέσεις ώστε να κληρονομήσει μόνο τα καλά της «Δημιουργίας, ξανά!» αποφεύγοντας τα λάθη της; Αρκούν οι διαφορές μεταξύ Τζήμερου και Θεοδωράκη ή των άμεσων συνεργατών τους για να διαμορφώσουν μια εντελώς άλλη μεσομακροπόθεσμη προοπτική για τη χώρα; Γιατί ο Καμμένος και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες συρρικνώνονται; Τι κοινό έχουν με αρκετούς από τους παραπάνω; Πώς εξηγείται το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής;
Είπε κάτι για όλα τα παραπάνω ο κος Γιαγλής στις διαλέξεις του; Κατηγορηματικά όχι. Δεν αναφέρθηκε καθόλου στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα, ωστόσο αισθάνομαι πως τα συμπεράσματα των αναλύσεών του επεκτείνονται περίπου αυτούσια και στις μη ψηφιακές κοινότητες. Είμαι πεπεισμένος ότι τουλάχιστον εμείς οι Έλληνες είναι επιτακτικό να αναγνωρίσουμε κάποια φαινόμενα ώστε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουμε το μέλλον της κοινωνίας μας.
Παραθέτω λοιπόν εδώ μερικά από τα κύρια ευρήματα και πώς αυτά σχετίζονται με τα κοινωνικά μας αδιέξοδα, στη χώρα αλλά και τις μικρότερες κοινότητές μας. Παρουσιάζω επιγραμματικά ορισμένες μηχανικές των ψηφιακών κοινοτήτων που πρέπει να μας προβληματίσουν. Ακριβώς μετά την παράθεση των ευρημάτων, επιχειρώ να τα συνδέσω με αυτά που βιώνουμε.
Τα κοινωνικά φαινόμενα
Σύγκλιση (Convergence). Κάθε κοινωνική ομάδα διαθέτει ένα πολύ ισχυρό όπλο, αυτό της συλλογικής ευφυίας. Μπορεί κανένα από τα μέλη της να μην κατέχει τη πλήρη και ακριβή αλήθεια, ωστόσο η ανοιχτή αλληλεπίδραση μεταξύ ικανού αριθμού μελών μιας κοινότητας για εύλογο χρονικό διάστημα αποδεικνύεται μαθηματικά ότι υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις οδηγεί στη σύγκλιση της πλειονότητας των μελών της κοινότητας στην «αλήθεια», όπως την ορίσαμε πιο πάνω.
Έλλειμα πληροφόρησης = συμπεριφορά κοπαδιού (Herding). Όταν υπάρχει έλλειψη πληροφορίας αναπτύσσονται σχετικά εύκολα φαινόμενα αγέλης. Όταν ένα μέλος μιας κοινότητας με σχετικά σημαντική επιρροή κάνει πρώτο μια επιλογή (π.χ. διατύπωση θέσης, διασπορά είδησης κλπ.) - ακόμα και συμπτωματικά - είναι πιθανό να συμπαρασύρει στην ίδια κατεύθυνση μεγάλο αριθμό από μέλη της που δεν έχουν πλήρη επαρκή πληροφόρηση / γνώση επί του αντικειμένου. Πολύ γρήγορα η ενδεχομένως λανθασμένη θέση του θεωρείται κοινός τόπος της κοινότητας. Όμως το «κοπάδι» είναι έρμαιο επόμενων ερεθισμάτων. Η συλλογική άποψή του για τα πράγματα δεν έχει στέρεες βάσεις. Όσο εύκολα και συμπτωματικά μπορεί να δημιουργηθεί η μια τάση, μπορεί να ανατραπεί από μια αντίθετη, συμπαρασύροντας εκ νέου σε εντελώς άλλη πορεία. Ο ίδιος άνθρωπος ή και άλλος με ανάλογη επιρροή / αποδοχή (credibility) είναι δυνατόν να παρασύρει σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση κάποια στιγμή, οδηγώντας το κοπάδι αλλού. Κάπως έτσι μπορείτε να συλλάβετε τον εαυτό σας σε δυο διαφορετικές στιγμές να επικροτεί (π.χ. με Like) δυο κατά βάθος ασύμβατες μεταξύ τους θέσεις. Είναι μάλλον βέβαιο ότι και στις 2 περιπτώσεις το έλλειμμα πληροφόρησης έχει παίξει το ρόλο του.
Εμπόδια επικοινωνίας / αποκλεισμοί / κατακερματισμένες κοινότητες (Separated groups). Η σύνθεση / συναίνεση είναι εξαιρετικά πιθανή σε κοινωνίες ανοιχτές και πολλαπλά διασυνδεδεμένες, δηλαδή αυτές στις οποίες δυνητικά όλοι επικοινωνούν με όλους και υπάρχει ομαλή αλληλεπίδραση με το εξωτερικό περιβάλλον. Αντίθετα, σε κοινωνίες κατακερματισμένες και κλειστές σε επί μέρους ομάδες, π.χ. με ταμπού, στις οποίες ενοχοποιούνται απόψεις ή αξιολογούνται με κύριο κριτήριο το αν προέρχονται από «δικό μας» ή «των άλλων» είναι πολύ πιο απίθανο να οδηγηθούμε σε κοινό τόπο. Κάθε νησίδα (κοινότητα εντός της ευρύτερης κοινωνίας) θα κρατάει τη δική της «αλήθεια» και μεταξύ τους δεν θα μπορέσουν μάλλον ποτέ να συμφωνήσουν ούτε για τα στοιχειώδη.
Η παγίδα των ισχυρών πεποιθήσεων (self-influence). Αν ξεπεράσουμε το εμπόδιο του κατακερματισμού, από τι εξαρτάται το πόσο γρήγορα μια κοινότητα θα συγκλίνει προς την αλήθεια; Σίγουρα αν οι αρχικές απόψεις των μελών μιας κοινότητας διαφέρουν σημαντικά, ο αναγκαίος χρόνος σύγκλισης είναι περισσότερος. Όμως θα υπάρξει τελικά σύγκλιση, έστω με καθυστέρηση; Αυτό εξαρτάται από το πόσο ανοιχτοί είμαστε ο καθένας ξεχωριστά. Πόση διάθεση έχουμε να επανεξετάσουμε τις απόψεις μας; Πόσο ανοιχτοί είμαστε να ξαναδούμε μήπως κάπου έχουμε λάθος ή ατελή άποψη; Αν θέλετε, πόσο ξεροκέφαλοι ή εγωιστές είμαστε; Επειδή κάποια στιγμή τοποθετηθήκαμε με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο, είμαστε διατεθειμένοι να το επανεξετάσουμε και ενδεχομένως να αναδιπλωθούμε; Αυτά θα κρίνουν το πόσο γρήγορα θα οδηγηθούμε σε σύνθεση και συναίνεση προς την αλήθεια. Ο βαθμός ανοιχτής αντίληψης ή αλλιώς μη δογματισμού μας είναι αποφασιστικός παράγοντας. Αν π.χ. ο καθένας μας θεωρεί εκ προοιμίου τον εαυτό του τον εξυπνότερο και καλύτερα πληροφορημένο από τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας είναι πιθανό να θεωρεί ότι οι απόψεις των άλλων έχουν μηδαμινή αξία σε σχέση με τη δική του. Σε μια τέτοια κοινωνία προφανώς η επικοινωνία δεν οδηγεί σε πρόοδο. Είναι μια κοινωνία παράλληλων μονολόγων. Κρίσιμα μέλη της κοινότητας εμμένουν στις απόψεις τους και η σύγκλιση προς την αλήθεια παραμένει απατηλό όνειρο.
Αμοιβαία εμπιστοσύνη και συλλογική σοφία (Reciprocal trust implies wisdom). Σε μια κοινότητα με σοφία, είμαστε διατεθειμένοι να ακούσουμε όλα τα μέλη της. Αναγνωρίζουμε ότι κάθε άποψη δυνητικά μπορεί να εισφέρει κάτι στη συζήτηση και δεν κατεβάζουμε «ρολά» μόλις το λόγο παίρνει ο … ιδεολογικός μας αντίπαλος ή ακόμα το μέλος της «αντίπαλης» ομάδας. Η εμπιστοσύνη προς κάθε μέλος της ομάδας ως προς την ειλικρινή του διάθεση να συνεισφέρει στη σύνθεση απόψεων μεταφράζεται σε συλλογική σοφία, ακριβώς όπως ο κατακερματισμός οδηγεί σε συλλογικό … αυτισμό. Ακόμα κι αν τμήμα των μελών μιας ομάδας δεν έχει ειλικρινή διάθεση να συνεισφέρει, ο μη αποκλεισμός της έκφρασής του έχει ευεργετικές συνέπειες στην ομάδα. Όσο λοιπόν εξετάζουμε κάθε άποψη για αυτό του εκφράζει και μόνο κι όχι για την ιδεολογία ή την ομάδα από την οποία πηγάζει, τότε κατακτούμε και τη συλλογική σοφία. Δύσκολη προσέγγιση, αλλά τεκμαίρεται ως συλλογικά ωφέλιμη.
Η παγίδα των ατόμων με υπέρμετρη επιρροή (opinion leaders). Σε κοινότητες που δεν υπάρχει υπερβολική προσήλωση σε κάποιο ηγέτη, ο νόμος των πιθανοτήτων οδηγεί την κοινή γνώμη προς τη σύγκλιση (συναίνεση) σε συλλογικά ωφέλιμη για αυτήν θέση. Αντίθετα, σε κοινότητες που χαρακτηρίζονται από ολιγάριθμα πρόσωπα με υπερβολική επιρροή (overly influential agent), πρόσωπα γύρω από τα οποία οι υπόλοιποι συχνά προσδιορίζονται ως θετικά διακείμενοι ή πολέμιοί τους, το «παιχνίδι» είναι μάλλον χαμένο. Τόσο ο Μεσσιανισμός όσο και η δαιμονοποίηση οδηγεί στον εγκλωβισμό των μελών της ομάδας στον ετεροπροσδιορισμό σε σχέση με τα πρόσωπα κλειδιά. Οι οπαδοί μένουν προσηλωμένοι στον ηγέτη και ταυτίζονται με τις απόψεις του ακόμα κι όταν εμφανώς κάνει λάθος. Αντίθετα οι πολέμιοί του δεν ακούν ούτε τα σωστά που μπορεί αυτός να εκφράζει. Ακόμα χειρότερα, οι σωστές προτάσεις του ακυρώνονται και ενοχοποιούνται επειδή εκφράστηκαν από αυτόν. Κάπως έτσι «καίγονται» εξαιρετικές προτάσεις μόνο επειδή έτυχε να διατυπωθούν δημόσια από τον λάθος άνθρωπο. Σε αυτές τις συνθήκες η ανάγνωση της πραγματικότητας του ενός κυριαρχεί για κάθε επί μέρους ομάδα, γύρω από τον παράγοντα με τη μεγάλη επιρροή εντός αυτής. Αν τύχει να είναι σωστή η άποψη του ενός, τότε ίσως να υπάρχει αίσια εξέλιξη. Αν όμως τύχει να είναι ατελής ή εντελώς λάθος, η συλλογική ευφυία της ομάδας ακυρώνεται. Η κοινότητα καταδικάζεται συλλογικά επειδή ταυτίστηκε υπερβολικά με ένα πρόσωπο κλειδί, το οποίο δεν είχε την ουτοπική τύχη να κατέχει την πλήρη αλήθεια.
Ο καταστροφικός ρόλος των οπαδών (influence of followers). Αποδεικνύεται ότι το πρόβλημα που περιγράφεται στο (6) εντείνεται περισσότερο όταν αυτοί που επηρεάζονται από τον ηγέτη, δεν επηρεάζονται παράλληλα από άλλες ανεξάρτητες με αυτόν πηγές. Τεκμηριώνεται πως αν παρακολουθούμε μόνο συγκεκριμένες πηγές πληροφόρησης, π.χ. ένα πρόσωπο υψηλής επιρροής στην κοινότητά μας, τότε εξανεμίζεται η πιθανότητα να έχουμε κριτική στάση απέναντι του. Ακόμα κι αν σκεφτούμε ότι κάπου έκανε λάθος, μάλλον δεν θα το πούμε ούτε καν στον ίδιο. Δεν θα γίνουμε οι δυσάρεστοι. Θα σκεφτούμε πως έχει πει τόσα σωστά που δεν θα τον κακοκαρδίσουμε για τα ασύγκριτα λιγότερα λάθη του. Τα «δικαιούται». Έτσι τον αφήνουμε να κλιμακώνει τη επιρροή του στο μικρόκοσμο της ομάδας και ταυτόχρονα να απομονώνεται από την υπόλοιπη κοινωνία και να αυτόεγκλωβίζεται στο εκάστοτε λάθος του. Γινόμαστε άθελά μας οι χειρότεροι υπονομευτές τόσο του προσώπου όσο και αυτών που για εμάς το πρόσωπο πρεσβεύει. Όσο μάλιστα η επιρροή των οπαδών εντός της κοινότητας αυξάνει, τα πράγματα επιδεινώνονται. Λειτουργούν πρακτικά ως ισχυροί ενισχυτές και επαναλήπτες του μηνύματος που εκπέμπει το πρόσωπο υψηλής επιρροής, προεκτείνοντάς την. Παρά την καλή τους πρόθεση ουσιαστικά δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την σύγκλιση της κοινότητας στην αλήθεια καθώς ενισχύουν την εσωτερική μονοφωνία εις βάρος της πολυφωνίας. Και φυσικά το πρόβλημα δεν μπορεί να το λύσει ο ηγέτης, αλλά μόνο τα άτομα!
Συμπεράσματα
Το πρώτο φαινόμενο, αυτό της σύγκλισης μιας κοινότητας στην αλήθεια είναι παρήγορο. Αισθάνομαι μια ανακούφιση που αποδεικνύεται ότι μπορούμε να ελπίζουμε σε συναίνεση. Επιβεβαιώνεται ότι η δημοκρατία είναι το τελειότερο πολίτευμα. Μπορούμε να ελπίζουμε, αρκεί να μοχθούμε ώστε να υπάρχουν οι προϋποθέσεις που χρειάζεται να πληρούνται για να λειτουργεί.
Το φαινόμενο της αγέλης και του κατακερματισμού καθιστά ξεκάθαρη τη μεγάλη σημασία του δημόσιου διαλόγου και της πληροφόρησης. Αν σε ένα σοβαρό ζήτημα ο δημόσιος διάλογος είναι εκτενής, ενδελεχής και διεξοδικός, η πληροφορίες γύρω από το θέμα διαχέονται στην κοινωνία. Αν αντίθετα ο δημόσιος διάλογος είναι επιφανειακός, προσχηματικός και πρόχειρος, τα μέλη της κοινότητας επιλέγουν τη θέση τους κυρίως με κριτήρια κοπαδιού. Η δημοκρατία μετατρέπεται σε οχλοκρατία. Ο ρόλος των λειτουργών της πληροφόρησης είναι κρίσιμος. Όμως στην εποχή των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων ευθύνη έχει και ο καθένας μας ξεχωριστά, καθώς πλέον διαθέτει τον δικό του «ερασιτεχνικό ραδιοφωνικό σταθμό» από το οποίο εκπέμπει.
Το πρόβλημα του κατακερματισμού εξηγεί τα σημερινά μας αδιέξοδα. Υπάρχει περίπτωση οι Έλληνες να συμφωνήσουμε στα απολύτως βασικά για το μέλλον αυτής της χώρας; Όσο λειτουργούμε περιχαρακωμένοι σε συγκεκριμένες ομάδες ή γύρω από «μεσσίες» και σύμβολα είναι εξαιρετικά απίθανο.
Επιπλέον, διαφαίνεται το πόσο αδιέξοδο είναι ένα πρωθυπουργικοκεντρικό σύστημα διακυβέρνησης, χωρίς θεσμικά αντίβαρα, χωρίς διαφάνεια και μηχανισμούς συλλογικής λήψης αποφάσεων σε κανένα επίπεδο. Αποδεικνύεται επίσης πόσο καταδικασμένα είναι τα προσωποπαγή κόμματα, στα οποία όλοι μένουν προσηλωμένοι στην άποψη του ενός, ελπίζοντας ότι αυτός έχει το όραμα να οδηγήσει σε εθνική πρόοδο. Εξηγείται και τεχνικά γιατί ο Σαμαράς οδηγεί την χώρα, την κυβέρνηση και το κόμμα του στην κατάρρευση. Γίνεται ξεκάθαρο γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα καταφέρει να φθάσει στον ρεαλισμό ούτε να πετύχει κάτι πραγματικά καλό και διατηρήσιμο για τη χώρα ή και τον εαυτό του, παρά τις ετερόκλητες συνιστώσες που προσπάθησε να ενσωματώσει, όσο λειτουργεί στη βάση παράλληλων μονολόγων και αγιοποιεί τον Αλέξη. Εξηγείται ασφαλώς και η πορεία της «ΔΗΜΑΡ», της «Δημιουργία, ξανά!» αλλά και άλλων προσωποπαγών πολιτικών σχηματισμών που όταν ξεκίνησαν δημιούργησαν μεγάλες προσδοκίες στον κόσμο που τις στήριξε. Με την ίδια πρόκληση αντιμέτωπο είναι σήμερα και «το Ποτάμι» του Θεοδωράκη. Όσο οι ομάδες εξαρτούν την τύχη τους από «τον έναν και μοναδικό», στην πραγματικότητα άθελά τους την υπονομεύουν.
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι πραγματικά μεγάλοι ηγέτες ενδιαφέρονται να συνομιλούν περισσότερο με αυτούς που διαφωνούν μαζί τους. Αντίθετα οι (αυτό)καταστροφικοί ηγέτες κλείνουν τα αυτιά τους στην κριτική, στέλνουν το σύνθημα στους οπαδούς τους να πολεμούν λυσσαλέα κάθε επικριτή τους και τεντώνουν τα αυτά τους μόνο στα χειροκροτήματα και τις δηλώσεις υποστήριξης. Είναι μια κοινή ανθρώπινη αδυναμία, καθώς η άρνηση είναι πάντα η πρώτη αντίδραση σε κάθε τι δυσάρεστο. Όμως αυτή η αδυναμία είναι καταστροφική για τα άτομα υψηλής επιρροής. Ο μεγάλος εχθρός ενός ηγέτη είναι αυτός που του λέει κυρίως καλά πράγματα, ή φωνάζει στα καλά και ψιθυρίζει για τα άσχημα.
Η θεωρία δείχνει πως στις σοφές κοινότητες υπάρχει ισορροπία. Κανείς δεν έχει υπερβολικά υψηλή επιρροή. Μια σχετικά ισορροπημένη διασπορά της επιρροής σε πολλά πρόσωπα και κέντρα είναι πολύ πιο ωφέλιμη από τη συγκέντρωση σε ένα(ν). Η πρόοδος των δυτικών κοινωνιών βασίζεται στο ότι κανείς δεν θεωρείται πως έχει το αλάθητο. Κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο. Κανείς δεν αποφασίζει για τα θέματα των πολλών μόνος του. Καμία εντολή εκπροσώπησης δεν είναι λευκή επιταγή δίχως έλεγχο ή ακόμα και δυνατότητα ανάκλησης σε κάποιες περιπτώσεις. Κανείς δεν μπορεί να ασκεί εξουσία χωρίς να δίνει λογαριασμό. Κανένα λόμπι, όσο και ισχυρό αν φαντάζει, δεν μπορεί να διαμορφώσει μόνο του τις εξελίξεις. Κάπως έτσι προοδεύουν οι κοινωνίες.
Η Ελλάδα και οι Έλληνες μπορούμε. Μπορούμε όμως μόνο αν κατεβάσουμε τα εικονίσματα και βγάλουμε τα οπαδικά γυαλιά. Αν συζητούμε ανοιχτά και ισότιμα. Αν διαγράψουμε τις διαχωριστικές γραμμές και δημιουργήσουμε τους θεσμούς ώστε η πληροφορία να είναι σε όλους διαθέσιμη και η λήψη των αποφάσεων να γίνεται με τη δυνατότητα συμμετοχής των ενδιαφερόμενων.
Η έλλειψη προικισμένων ηγετών υπό προϋποθέσεις μπορεί να είναι και ευλογία, αρκεί να υπάρχει συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για ανοιχτή και ισότιμη επικοινωνία. Σε κάθε περίπτωση η κατασκευή και αποδοχή ηγετών από εντελώς ακατάλληλα υλικά (τρανό παράδειγμα ο Αλέξης) είναι ό,τι πιο επικίνδυνο μπορεί να συμβεί σε μια κοινωνία.
Η κρίση είναι άμεσο αποτέλεσμα της συλλογικής μας πλάνης. Η άρνηση των μελών της κοινωνίας μας να «διαβάσουμε» το φαινόμενο που επί δεκαετίες προετοιμάζαμε και σήμερα βιώνουμε, αναπαράγει το πρόβλημα. Μας εμποδίζει επιπλέον από το να αρχίσουμε να συνθέτουμε συναίνεση γύρω από το δια ταύτα: το δέον γενέσθαι. Και προφανώς το πρόβλημα αυτό δεν επιδέχεται ούτε δεξιά ούτε αριστερή επίλυση. Είναι ένα βαθύ πρόβλημα συλλογικής και ατομικής αυτογνωσίας πάνω στο οποίο καλούμαστε να δουλέψουμε.

Υ.Γ. Πριν στείλω το παραπάνω άρθρο προς δημοσίευση σκέφτηκα να το κοινοποιήσω στον καθηγητή κο Γιαγλή καθώς έχει βασιστεί πολύ στα διδάγματά του. Τα σχόλια που έλαβα επεκτείνουν με παραστατικά παραδείγματα τα παραπάνω συμπεράσματα.
Με την άδειά του τα παραθέτω:
«… Διάβασα το άρθρο με πολύ ενδιαφέρον και συμφωνώ με την κεντρική του ιδέα, ότι δηλαδή η αρχηγοκεντρικότητα του κομματικού μας συστήματος, σε συνδυασμό με τη σχεδόν αγιοποίηση του εκάστοτε “αρχηγού” και την αναπόφευκτα αγελαία συμπεριφορά που αυτή δημιουργεί (θυμήσου τη ρήση του Αβέρωφ “το πρόβατο που φεύγει από το μαντρί, το τρώει ο λύκος” - καθόλου τυχαία η μεταφορά!), αποτελούν σημαντικά συστημικά προβλήματα στη ζωή του τόπου. Εάν είμαστε τυχεροί και ο “αρχηγός” είναι πραγματικά πεφωτισμένος, θα οδηγηθούμε σε σύγκλιση σε σωστά αποτελέσματα, αυτοεκπληρώνοντας όμως παράλληλα την προφητεία μας σε σχέση με την ανωτερότητα του ηγέτη (και δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για να εμπιστευτούμε τυφλά τον επόμενο…). Αν όχι (ή όταν ο ηγέτης κάνει, αναπόφευκτα, και λάθη), θα παραμείνουμε για πολύ καιρό εγκλωβισμένοι σε λάθος επιλογές, αρχικά αρνούμενοι να αντικρύσουμε την πραγματικότητα και στη συνέχεια στρεφόμενοι (ως αγέλη πάντα) εναντίον αυτού που μέχρι χτες θεωρούσαμε τον απόλυτο ηγέτη. Τα ιστορικά παραδείγματα για το δεύτερο πολλά: από παλιότερα (Ελ. Βενιζέλος) μέχρι πολύ σύγχρονα (Α. Παπανδρέου και Καραμανλής ο νεότερος) - αν και στα σύγχρονα, πάω στοίχημα, ότι πολλοί αναγνώστες του άρθρου σου θα αρνηθούν στον εαυτό τους με πόση λατρεία οι ίδιοι τη δεκαετία του 1980 ή στις αρχές του 2000 διατυμπάνιζαν την απόλυτη πίστη τους στον αντίστοιχο αρχηγό και το όραμά του (επειδή σήμερα, κατά πάσα πιθανότητα, τον οικτίρουν για ότι κακό έχει πάθε ο τόπος).
Το πιο ενδιαφέρον δε είναι πόσο εμπεδωμένη είναι αυτή η πεποίθηση ΜΟΝΟ στο πολιτικό/κομματικό μας σύστημα (ίσως ως απόρροια του ιστορικού παρελθόντος μας ως υποτελής λαός για 400+ χρόνια), ενώ γενικά η κουλτούρα μας είναι, θα τολμούσα να πω, αντι-εξουσιαστική και πάντως σίγουρα εναντίον σε, κάθε λογής, αλάθητα. Είναι, για παράδειγμα, ενδιαφέρον πως, ενώ η ορθόδοξη πίστη μας δε δέχεται (και καλά κάνει!) τις μεσαιωνικές δεισιδαιμονίες των καθολικών για το υποτιθέμενο αλάθητο του Πάπα, την ίδια στιγμή δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να αποδώσουμε αντίστοιχα αλάθητα στους δικούς μας ηγετίσκους (κάθε απόχρωσης, ειδικά όμως στα άκρα του πολιτικού φάσματος, όπου η απόλυτη υπακοή είναι συστατικό στοιχείο της δομής και πιθανότατα ψυχολογική προϋπόθεση ταύτισης με τέτοιους σχηματισμούς: Χίτλερ και Στάλιν/Μάο είναι ενδιαφέροντα παραδείγματα, που δεν κουβαλούν τη φόρτιση των αντίστοιχων δικών μας).

Σε κάθε κοινωνία υπάρχουν ταγοί, είτε αυτοί είναι πολιτικοί, είτε δημοσιογράφοι είτε celebrities. Η γνώμη αυτών μετράει, δυστυχώς, υπέρμετρα στη διαμόρφωση των πεποιθήσεων όλων των υπόλοιπων μελών της κοινωνίας, με αποτέλεσμα να μην επέρχεται εύκολα το φαινόμενο της σύγκλισης που αναφέρεις στο άρθρο σου. Ένα πολύ ενδιαφέρον παράδειγμα αυτού του φαινομένου είναι αυτό της επίδρασης της Jenny McCarthy στη συζήτηση περί των παιδικών εμβολιασμών στις ΗΠΑ (δες http://www.parenting.com/gallery/celebs-and-vaccines?page=9 και αλλού). Η απίστευτη δημοτικότητα που απέκτησε η (επιστημονικά αστήρικτη) άποψη μιας άσχετης με το θέμα κοσμικής κυρίας δημιούργησε ολόκληρο κίνημα στις ΗΠΑ κατά του εμβολιασμού των παιδιών (άποψη που, δυστυχώς, πέρασε τον Ατλαντικό και ακούγεται πλέον και στην Ελλάδα)! Από την άλλη μεριά βέβαια, ευτυχώς για την ιατρική κοινότητα και την υγεία των παιδιών μας, η απίθανη θέση της JM, οδήγησε πολλούς, όχι μόνο επιστήμονες, να δηλώσουν pro-vaccine! (Άλλο ένα φαινόμενο αγέλης).

Σε κάθε περίπτωση, σε ευχαριστώ για την αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις.
Φιλικά,
Γιώργος Γιαγλής
»

~~~~~~

09 Οκτωβρίου 2014

Το Κομπανί και το μέλλον τής Τουρκίας

Γιατί ο στρατός ίσως πάρει το πάνω χέρι, του Halil Karaveli


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Περίληψη: 
Η Τουρκία προσδοκούσε την πτώση τού Άσαντ από τότε που πρωτοξέσπασαν οι διαδηλώσεις στην Συρία το 2011. Όμως, έχει απογοητευτεί σε κάθε περίσταση, και τώρα δεν είναι μόνο ο Άσαντ που έχει το πρόβλημα, αλλά επίσης και η Τουρκία.



Ο HALIL KARAVELI είναι βασικός συνεργάτης στο Central Asia-Caucasus Institute και στο Silk Road Studies Program, που είναι συνδεδεμένα με την School of Advanced International Studies στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και το Institute for Security and Development Policy. Είναι επίσης διευθυντής σύνταξης στο Turkey Analyst.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Η Τουρκία προσδοκούσε την πτώση τού Άσαντ από τότε που πρωτοξέσπασαν οι διαδηλώσεις στην Συρία το 2011. Όμως, έχει απογοητευτεί σε κάθε περίσταση, και τώρα δεν είναι μόνο ο Άσαντ που έχει το πρόβλημα, αλλά επίσης και η Τουρκία. Ο τρόπος με τον οποίο η Άγκυρα έχει αντιμετωπίσει την βία έξω από τα σύνορά της απείλησε και την δική της πολιτική ισορροπία και ενίσχυσε εκ νέου τον στρατό της. Επίσης, έφερε στο χείλος τής κατάρρευσης την ειρηνευτική διαδικασία που ξεκίνησε η Τουρκία με το κουρδικό κίνημα.

Στις 2 Οκτωβρίου, το τουρκικό κοινοβούλιο ψήφισε ότι επιτρέπει στην Τουρκία να στείλει στρατεύματα κατά μήκος των νοτίων συνόρων της στην Συρία για να ασχοληθεί με τους «κινδύνους και τις απειλές κατά της εθνικής μας ασφάλειας κατά μήκος των νότιων χερσαίων συνόρων τής Τουρκίας». Η απόφαση ερμηνεύθηκε ευρέως ως σηματοδοτούσα ότι η Τουρκία θα μπει στον πόλεμο εναντίον τού Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και την al -Sham (ISIS), την τρομοκρατική ομάδα που έχει κατακτήσει πολύ έδαφος από το Ιράκ και την Συρία. Ωστόσο, η αιτιολογική έκθεση της άδειας προς τον στρατό αμελεί να αναφέρει ρητά την ISIS και, αντ’ αυτού, αναφέρεται στο Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ), την μαχητική ομάδα που έχει αγωνιστεί εναντίον του τουρκικού κράτους από το 1984. Στις 4 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπερασπίστηκε την άδεια δηλώνοντας ότι «η ISIS και το PKK είναι το ίδιο» και ρητορικά ρώτησε γιατί ο κόσμος δεν είναι τόσο εξοργισμένος με τις δραστηριότητες του PKK, όπως είναι με την ISIS. Μονομιάς, λοιπόν, δημιούργησε σοβαρές αμφιβολίες για τις προθέσεις τής κυβέρνησής του να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να φιλοξενήσει τους Κούρδους και το ΡΚΚ ως μέρος των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων.

Οι Κούρδοι στην Τουρκία και την Συρία ακόμα πιστεύουν ότι η Άγκυρα εξακολουθεί να προσφέρει συγκεκαλυμμένη βοήθεια στις προσπάθειες της ISIS να εκκαθαρίσει τον κουρδικό πληθυσμό τής Συρίας από τις περιοχές που γειτνιάζουν με τα σύνορα της Τουρκίας. Αντίστοιχες κατηγορίες προέκυψαν για πρώτη φορά το 2012, όταν η Rojava - η κουρδική περιοχή στην Συρία - ανακήρυξε αυτονομία. Σε απάντηση, η τουρκική κυβέρνηση απάντησε ότι «Εμείς δεν πρόκειται να επιτρέψουμε οποιαδήποτε τετελεσμένα γεγονότα στην Συρία» και στην συνέχεια υποστήριξε την Jabhat al-Nusra, μια θυγατρική τής αλ Κάιντα η οποία επιτέθηκε στους Κούρδους. Και τώρα, καθώς η ISIS πολιορκεί την κουρδική πόλη Kobani, η οποία κρατείται από ένα συνδεδεμένο με το ΡΚΚ κόμμα, η Τουρκία αντιμετωπίζει νέες κατηγορίες για συνενοχή με την αποτυχία της να παρέμβει. Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο φυλακισμένος ηγέτης τού PKK, προειδοποίησε ότι η πτώση τού Kobani θα τερματίσει την ειρηνευτική διαδικασία στην Τουρκία. Ο Cemil Bayik, ο συν-επικεφαλής τού πολιτικού βραχίονα του ΡΚΚ, δήλωσε ότι αν η Άγκυρα ήταν κοιτάξει από την άλλη πλευρά καθώς το Kobani θα πέφτει, θα ξαναξεκινήσει ο πόλεμος στην Τουρκία. Ο ίδιος παρατήρησε ότι μια «νεκρή ζώνη (που σχεδιάζει να δημιουργήσει η Τουρκία) θα μας στοχεύσει. Δεν μπορούμε να επιδιώκουμε [ειρήνη] με μια δύναμη που συνθλίβει ό, τι έχει επιτευχθεί στην Rojava».
Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, ο Ερντογάν και το κουρδικό κίνημα είναι ακόμα σιωπηροί σύμμαχοι. Η έμμεση υποστήριξη των Κούρδων υπήρξε, με πολλούς τρόπους, ζωτικής σημασίας για τον Ερντογάν. Η σχετική ειρήνη από τότε που το PKK συμφώνησε σε μια μονομερή κατάπαυση του πυρός πέρσι ευνόησε το καθεστώς του. Και έχει σημασία ότι το κουρδικό κίνημα παρέμεινε ουδέτερο, με μια φιλοκυβερνητική κλίση, κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων στο πάρκο Gezi το 2013 Αν οι Κούρδοι είχαν επίσης ενταχθεί στις διαδηλώσεις, ο Ερντογάν θα είχε να αντιμετωπίσει μια πολύ πιο δύσκολη πρόκληση.

Ο Οτσαλάν ελπίζει ότι ο συμβιβασμός με τον Ερντογάν θα αποδώσει - ότι οι Κούρδοι θα πάρουν ό, τι επιθυμούν, δηλαδή κάποια μορφή αυτονομίας στο Κουρδικό τμήμα τής Τουρκίας, και ότι ο ίδιος θα απελευθερωθεί από την φυλακή. Ωστόσο, αυτή η λογική ήταν πάντα προβληματική. Στο κάτω-κάτω, δεν βγάζει νόημα ότι ο Ερντογάν είναι έτοιμος να (ή θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να προκληθεί να) μεταβιβάσει εξουσία στους Κούρδους, ενώ ο ίδιος σε άλλες περιπτώσεις έχει συγκεντρώσει όλη την εξουσία στα χέρια του. Οι Κούρδοι ηγέτες πρέπει να γνωρίζουν ότι το Ντιγιαρμπακίρ, η ανεπίσημη πρωτεύουσα των Κούρδων τής Τουρκίας, δεν θα αποκτήσει περισσότερη δημοκρατία ενώ η Άγκυρα απολαμβάνει λιγότερη. Ωστόσο, δεν είχαν καμία επιλογή από το να δείξουν εμπιστοσύνη στον Ερντογάν.

Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, έχει μια ιστορία στο να κρατά τους Κούρδους σε αβεβαιότητα. Αλλά η αναταραχή στην Συρία αναγκάζει και τις δύο πλευρές να δράσουν. Οι Κούρδοι πρέπει να ασχοληθούν με την αυξανόμενη οργή των νεότερων, οι οποίοι είναι έξω φρενών με αυτό που βλέπουν ως τουρκική συνενοχή στην επίθεση κατά των Κούρδων τής Συρίας. Αυτό ωθεί την κουρδική ηγεσία σε μια πιο ριζοσπαστική στάση. Εν τω μεταξύ, η αυξανόμενη ανασφάλεια στα νότια σύνορα της Τουρκίας πιέζει τον Ερντογάν να είναι πιο προσεκτικός με τις απόψεις και τις συστάσεις των στρατιωτικών.

Στις 30 Αυγούστου φέτος, η τουρκική στρατιωτική ανώτατη διοίκηση δημοσιοποίησε την δυσαρέσκειά της για την ειρηνευτική διαδικασία. Ο Necdet Özel, ο Αρχηγός τού Γενικού Επιτελείου, εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για το ότι δεν έχει κληθεί από την κυβέρνηση. Υπενθύμισε στην χώρα ότι οι κόκκινες γραμμές τού στρατού - η ενότητα και η εδαφική ακεραιότητα του έθνους - παραμένουν αμετάβλητες. Διαβεβαίωσε ότι οι ένοπλες δυνάμεις θα «ενεργήσουν αναλόγως» αν αυτές οι κόκκινες γραμμές διασπαστούν. Το ελάχιστα συγκεκαλυμμένο μήνυμα του Özel προς την κυβέρνηση ήταν ότι η αυτοδιάθεση των Κούρδων δεν θα γίνει ανεκτή.

Πριν το τουρκικό κοινοβούλιο ψηφίσει ότι επιτρέπει στον στρατό να παρέμβει στην Συρία και το Ιράκ, ο Özel και οι διοικητές τού στρατού και της πολεμικής αεροπορίας έκαναν μια ενημέρωση - η πρώτη τού είδους εδώ και πολλά χρόνια - για την κυβέρνηση. Οι στρατηγοί ζήτησαν από την κυβέρνηση να κινηθεί γρήγορα προς την δημιουργία ζωνών ανάσχεσης σε τέσσερα σημεία στην Συρία - μια από αυτές συμπεριλαμβάνει την κουρδική πόλη Kobani - προκειμένου να διατηρηθούν τα συμφέροντα ασφάλειας της Τουρκίας. Είπαν ότι αυτό πρέπει να γίνει ακόμη και εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν το εγκρίνουν. Οι λεπτομέρειες της ενημέρωσης αναφέρθηκαν στην κύρια φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak, η οποία παρατήρησε ότι «Η προεδρία, ο στρατός και η κυβέρνηση σήμερα να μιλούν με μια φωνή».

Η τελευταία φορά που ο τουρκικός στρατός ήταν σε παρόμοια θέση να διαμορφώνει τις πολιτικές μιας πολιτικής κυβέρνησης ήταν κατά την διάρκεια της δεκαετίας τού 1990, όταν κλιμακώθηκε ο πόλεμος μεταξύ του PKK και του τουρκικού κράτους. Τώρα κερδίζει ισχύ για μια ακόμη φορά καθώς αυξάνονται οι απειλές για την ασφάλεια. Το AKP υποτίθεται ότι είχε εξημερώσει τον στρατό φυλακίζοντας εκατοντάδες αξιωματικούς και υποστηρίζοντας την εξουσία τής εκλεγμένης κυβέρνησης στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο συνήθως κυριαρχείτο από τους στρατηγούς. Όμως, οι αξιωματικοί αφέθηκαν ελεύθεροι νωρίτερα φέτος αφότου το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας έκρινε ότι τα δικαιώματά τους είχαν παραβιαστεί. Ίσως προσπαθώντας χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει καθώς ο στρατός δυναμώνει, ο Ερντογάν έφτασε να δει την στρατιωτική υποστήριξη ως ζωτικής σημασίας για να τον βοηθήσει να ξεριζώσει από την κρατική γραφειοκρατία τούς υποστηρικτές τού πρώην συμμάχου του που έγινε εχθρός, του κληρικού που ζει στις ΗΠΑ, Φετουλάχ Γκιουλέν.

Και, εν πάση περιπτώσει, ο Ερντογάν είναι ένας δεξιός, οπότε δεν είναι τρομερά μεγάλο βήμα γι αυτόν να υιοθετήσει τις απόψεις των στρατηγών για το κουρδικό ζήτημα. Ιστορικά, οι δημοκρατικά εκλεγμένες δεξιές κυβερνήσεις είναι εξίσου επιρρεπείς με τον στρατό στο να περιορίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Υπό το πρίσμα αυτό, η αντι-κουρδική συμμαχία τού Ερντογάν και των στρατηγών δεν είναι παρά η τελευταία επιβεβαίωση της εθνικιστικής-συντηρητικής ταυτότητας στο επίκεντρο της Τουρκικής Δημοκρατίας: Οι πολιτικές δεξιές κυβερνήσεις και ο στρατός εντάσσονται σε αυτήν.

Όμως, οι επιπτώσεις τής αναταραχής στην Συρία θα μπορούσαν επίσης να αποτελέσουν έναν καταλύτη για μια πολιτική επανευθυγράμμιση που θα βάλει την Τουρκία σε μια διαφορετική, πιο δημοκρατική τροχιά. Για τους Κούρδους, η επανεκκίνηση των εχθροπραξιών είναι ένα αδιέξοδο: Απλά δεν μπορούν να νικήσουν την Τουρκία. Η εναλλακτική λύση για το κουρδικό κίνημα είναι, λοιπόν, να διερευνήσουν την πιθανότητα μιας συμμαχίας με το σοσιαλδημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP). Μια de facto συμμαχία όντως προέκυψε κατά την διάρκεια της ψηφοφορίας για την έγκριση της στρατιωτικής εισβολής στην Συρία και το Ιράκ. Απέναντι στο υπέρ τού πολέμου στρατόπεδο - το οποίο περιελάμβανε το AKP και το αντι-κουρδικό κόμμα τής Εθνικιστικής Δράσης - στήθηκε ένας αντιπολεμικός συνασπισμός που αποτελείται από το CHP και το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP).

Το CHP και το HDP μοιράζονται μια κοινή σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία, αλλά διαχωρίζονται επίσης από τον εθνικισμό. Το CHP έχει γίνει σταθερά πιο σοσιαλδημοκρατικό υπό την ηγεσία τού Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αλλά το κόμμα έχει ακόμα μια ηχηρή τουρκική εθνικιστική πτέρυγα που δεν θα αισθάνεται άνετα σε έναν ευρύ τουρκο-κουρδικό σοσιαλδημοκρατικό συνασπισμό. Παρ’ όλα αυτά, η ισχυρή παρουσία τού συν-προέδρου τού HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, κατά την διάρκεια των πρόσφατων προεδρικών εκλογών μπορεί να αλλάξει μερικά μυαλά. Παρά το γεγονός ότι το φιλοκουρδικό κόμμα δεν προσελκύει συνήθως περισσότερο από 6% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο, ο Ντεμιρτάς έλαβε σχεδόν 10%. Το κατάφερε τονίζοντας φιλελεύθερα και αριστερά θέματα που αντήχησαν στους αστούς φιλελεύθερους και στα τουρκικά και κουρδικά σοσιαλδημοκρατικά εκλογικά σώματα.

Το HDP και το CHP βρίσκονται στην διαδικασία τής διερεύνησης της δυνατότητας κάποιας μορφής συνεργασίας κατά τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές που επίκεινται το 2015. Για να συμβεί αυτό, όμως, και τα δύο κόμματα θα πρέπει να υποβληθούν σε σημαντικές αλλαγές και να αποστασιοποιηθούν από τα εκατέρωθεν εθνικιστικά στελέχη τους. Αυτό είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ένας μακρινός στόχος, ειδικά στην περίπτωση του CHP. Αλλά, αν οι Τούρκοι και οι Κούρδοι σοσιαλδημοκράτες πρόκειται να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο, η Τουρκία θα πάρει αυτό που της λείπει από την δεκαετία τού 1970: Μια ισχυρή σοσιαλδημοκρατική εναλλακτική λύση απέναντι στην κυρίαρχη αυταρχική δεξιά.

Δυστυχώς, δεδομένης τής ιστορίας τής Τουρκίας, είναι πιο πιθανό ότι η αυξανόμενη ανασφάλεια και η εντεινόμενη σύγκρουση θα εδραιώσουν ακόμη περισσότερο τον αυταρχισμό.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142170/halil-karaveli/kobani-and-...

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΝΕΩΝ 2014 (Κίνα)

07 Οκτωβρίου 2014

Ο κόσμος εγκαταλείπει την παγκοσμιοποίηση


Ο κόσμος εγκαταλείπει την παγκοσμιοποίηση

Οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας σηματοδοτούν μία νέα εποχή που όμως ξεκίνησε πολύ πριν με τη χρηματοοικονομική κρίση. Η ανατροπή στην πολιτική των ΗΠΑ και ο ρόλος της πιεσμένης μεσαίας τάξης. Η έλλειψη βούλησης και... χωροφύλακα. 
 
Μία άποψη που εκφράζεται τελευταίως στο εξωτερικό είναι πως η ιστορία θα καταγράψει τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας ως την αρχή μίας νέας εποχής, με βασικό χαρακτηριστικό την οπισθοχώρηση από την παγκοσμιοποίηση. Τις προάλλες άκουσα υψηλόβαθμο Γερμανό αξιωματούχο να θίγει αυτό το θέμα στο Stockholm China Forum. Ήταν μία ενδιαφέρουσα άποψη, αλλά χάνει την ευρύτερη εικόνα. Οι κυρώσεις είναι σύμπτωμα και όχι η αιτία.  Η οπισθοχώρηση ξεκίνησε πολύ πριν εξαπολύσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν τον πόλεμό του στην Ουκρανία.

Τα επιχειρήματα υπέρ της διακοπής των οικονομικών σχέσεων με τη Μόσχα είναι αυταπόδεικτα για όποιον πιστεύει ότι η διεθνής ασφάλεια απαιτεί από τα έθνη να μην εισβάλουν στα γειτονικά τους κράτη. Η Δύση από την άλλη πλευρά, δικαίως επικρίνεται για την καθυστερημένη της αντίδραση. Με κάθε του βήμα, ο Ρώσος πρόεδρος εκμεταλλεύθηκε σκληρά την αμερικανική διστακτικότητα και τη διάσταση απόψεων στην Ευρώπη.

Θα συνεχίσει να το κάνει μέχρις ότου ανακτήσει το ΝΑΤΟ την ασφάλεια στον πυρήνα της Ευρώπης. Ο αλυτρωτισμός του κ. Πούτιν απαιτεί σκληρή διπλωματία που ενισχύεται από σθεναρή εξουσία. Θα σταματήσει μόνο εάν δει ότι η επιθετικότητά του θα οδηγήσει σε μη αποδεκτά αντίποινα. Για να τα καταφέρει όμως, το ΝΑΤΟ χρειάζεται να βάλει το πόδι του στα ανατολικά της Γηραιάς Ηπείρου. Η λυδία λίθος για τη Δύση δεν είναι πλέον το Βερολίνο, αλλά η Βαλτική.

Ορισμένοι ωστόσο, βλέπουν τις κυρώσεις με διαφορετικό πρίσμα. Τιμωρώντας τη Ρωσία, ΗΠΑ και ΕΕ ουσιαστικά υπονομεύουν το ανοιχτό διεθνές σύστημα. Βάσει αυτής της θεωρίας, τα οικονομικά πρέπει να μένουν σε απόσταση από τις περιπέτειες που προκαλούν οι πολιτικοί καβγάδες. Γιατί να συμφωνήσουν οι νέες δυνάμεις σε ένα διεθνές πεδίο δράσης, εάν ΗΠΑ και Ευρώπη πρόκειται να το διαλύσουν επιδιώκοντας τα στενά τους συμφέροντα;

Οι επικριτές αυτοί, δικαίως υποστηρίζουν ότι μία ενοποιημένη παγκόσμια οικονομία χρειάζεται μία αρχιτεκτονική πολιτικής συνεργασίας. Οι κυρώσεις για την Ουκρανία όμως, δίνουν τη μεγαλύτερη εικόνα της οπισθοχώρησης στην παγκοσμιοποίηση, που ξεκίνησε από την χρηματοοικονομική κρίση του 2008. Μαρτυρούν τη βαθιά ανατροπή στη συμπεριφορά των ΗΠΑ. Η σταθερή υπαναχώρηση της  Ουάσιγκτον από τη διεθνή της εμπλοκή ξεπερνά πλέον τη θέση που είχε παρουσιάσει αρχικά ο Μπαράκ Ομπάμα όταν είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να σταματήσουν να κάνουν «χαζά πράγματα».

Ο αρχιτέκτονας της παγκοσμιοποίησης δεν θέλει να είναι πια ο εγγυητής της. Οι ΗΠΑ δεν βλέπουν ζωτικό εθνικό συμφέρον στην υποστήριξη μίας τάξης κατά την οποία αναδιανέμουν εξουσία στους αντιπάλους. Από την άλλη πλευρά, όσο κι αν διαμαρτύρονται, Κίνα, Ινδία και οι άλλοι, δεν είναι πρόθυμοι να ανακύψουν ως φύλακες της παγκοσμιοποίησης. Χωρίς ένα βασικό υπερασπιστή όμως, η παγκοσμιοποίηση αναπόφευκτα θα περιέλθει σε δεινή κατάσταση.

Πριν από λίγο καιρό, θεωρούσαμε ότι τα χρηματοοικονομικά και το διαδίκτυο θα αποτελούσαν τα πιο ισχυρά εργαλεία και ορατά σύμβολα για έναν κόσμο που θα αλληλοσυνδέεται. Η ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων και η ψηφιακή επικοινωνία δεν έτρεφαν κανένα σεβασμό για τα εθνικά σύνορα. Οι χρηματοοικονομικές καινοτομίες (και η καταφανής στρεψοδικία) ανακύκλωσαν τεράστια πλεονάσματα των αναδυόμενων χωρών σε άπορους αγοραστές κατοικιών στην Κεντρική Αμερική και επικίνδυνους κερδοσκόπους στην Costa Del Sol. Οι άρχοντες του τραπεζικού σύμπαντος γύρισαν τη ρουλέτα τους στο όνομα μίας αρχής που αποκαλούσαν «συναίνεση της Ουάσιγκτον».

Και μετά ήρθε η κρίση. Ο χρηματοοικονομικός κλάδος επανακρατικοποιήθηκε. Οι τράπεζες υποχώρησαν ενόψει νέων ρυθμιστικών ελέγχων. Η ευρωπαϊκή χρηματοοικονομική ολοκλήρωση μπήκε σε αντίστροφή πορεία. Οι διεθνείς κεφαλαιακές ροές βρίσκονται μόλις στο ήμισυ των υψηλών που είχαν αγγίξει προ της κρίσης.

Ως προς το όραμα ενός ψηφιακού κόσμου, βάσει του οποίου όλοι, παντού θα έπρεπε να έχουν την ίδια πληροφόρηση, έπεσε θύμα των απολυταρχικών καθεστώτων και των ανησυχιών για τα προσωπικά δεδομένα. Κίνα, Ρωσία, Τουρκία και άλλοι έθεσαν εμπόδια στην ψηφιακή εποχή για να καταπνίξουν τους διαφωνούντες. Οι Ευρωπαίοι θέλουν να προστατευτούν από της αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και το μονοπωλιακό καπιταλισμό των ψηφιακών γιγάντων. Το διαδίκτυο σταδιακά βαλκανοποιείται.

Το ανοιχτό σύστημα εμπορίου κατακερματίζεται. Η κατάρρευση του γύρου συνομιλιών στη Ντόχα φέρνει στο φως το θάνατο των παγκόσμιων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου. Οι προηγμένες οικονομίες αναζητούν αντιθέτως περιφερειακές συμμαχίες και συμφωνίες – όπως είναι η Συνεργασία των Χωρών του Ειρηνικού και η Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Συμφωνία. Απογοητευμένες από τη μη εξισορρόπηση ισχύος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι BRICS στήνουν τους δικούς τους οικονομικούς θεσμούς.

Η εγχώρια πολιτική ενισχύει αυτές τις τάσεις. Οι ηγέτες της Δύσης γίνονται επιφυλακτικοί στην παγκοσμιοποίηση, ενώ οι ψηφοφόροι τους γίνονται όλο και πιο εχθρικοί. Η παγκοσμιοποίηση «πουλήθηκε» σε ΗΠΑ και Ευρώπη ως μία άσκηση πεφωτισμένης ιδιοτέλειας – όλοι θα ωφελούνταν σε έναν κόσμο που θα καταργούσε τα εθνικά σύνορα. Η κατάσταση ωστόσο, είναι πλέον πολύ διαφορετική για την πιεσμένη μεσαία τάξη, καθώς το ανώτερο 1% μάζεψε όλα τα κέρδη της οικονομικής ολοκλήρωσης.

Η ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμού Εμπορίου είναι το μεγαλύτερο γεωπολιτικό γεγονός του αιώνα, αλλά οι νέες δυνάμεις δείχνουν ελάχιστο ενθουσιασμό για την παγκοσμιοποίηση. Η παλαιά τάξη εξακολουθεί να θεωρείται εργαλείο της αμερικανικής ηγεμονίας. Η Ινδία ήταν εκείνη που ανέτρεψε την τελευταία απόπειρα για ενίσχυση του ΠΟΕ.

Η παγκοσμιοποίηση χρειάζεται κάποιον να την εφαρμόσει – έναν ηγεμόνα ή μια ομάδα δυνάμεων ή μία παγκόσμια συμφωνία διακυβέρνησης που θα μπορεί να εξασφαλίσει ότι οι κανόνες εφαρμόζονται δίκαια. Χωρίς μία πολιτική αρχιτεκτονική που να δίνει χαρακτήρα αμοιβαίας προσπάθειας στα εθνικά συμφέροντα, το οικονομικό πλαίσιο είναι καταδικασμένο να κατακερματιστεί. Ο στενός εθνικισμός παραγκωνίζει τις διεθνείς δεσμεύσεις.

Οι κυρώσεις είναι μέρος αυτής της κατάστασης, όπως – και σε μεγαλύτερο βαθμό – η περιφρόνηση που δείχνει η Ρωσία για τη διεθνή τάξη. Δυστυχώς, διαπιστώσαμε το 1914 ότι η οικονομική αλληλεξάρτηση είναι ένα αδύναμο προπύργιο ενάντια στην αντιπαλότητα των μεγάλων δυνάμεων.

06 Οκτωβρίου 2014

Ζεστό νερό στην Ουκρανία - Γράμμα από το Κίεβο (του Balazs Jarabik)




Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Petro Poroshenko, επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον, αποφασισμένος να προβάλει ένα νέο, πιο σίγουρο πρόσωπο της πολιορκούμενης χώρας του. Έκανε μια συναισθηματική ομιλία [1] σε αμφότερους τους οίκους τού Κογκρέσου των ΗΠΑ και συναντήθηκε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Στο τέλος, έφυγε χωρίς όπλα ούτε σοβαρή οικονομική βοήθεια. Δεν είναι παράλογο, λοιπόν, ότι πίσω στην πατρίδα, οι κάτοικοι του Κιέβου είναι απογοητευμένοι και ανήσυχοι. Αντιμετωπίζοντας αυξανόμενη οικονομική δυσπραγία, έχουν λίγες ελπίδες ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα.

Τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να πάνε πολύ χειρότερα. Το 93% [2] των Ουκρανών λένε ότι η οικονομία είναι σε κακή κατάσταση, και έχουν δίκιο. Το ΔΝΤ [3] προβλέπει συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ουκρανίας κατά 15% με 20% κατά το τρέχον έτος, και το Κίεβο μπορεί να χρειαστεί επιπλέον 19 δισεκατομμύρια δολάρια [4] από το Ταμείο απλώς για να κρατήσει την κυβέρνηση εν ζωή. Εν τω μεταξύ, το [νόμισμά της] hryvnia είναι σε ελεύθερη πτώση [5]. Η υποτίμηση και ένας τραπεζικός πανικός (οι Ουκρανοί έχουν αποσύρει περίπου 101 δισεκατομμύρια hryvnia από την αρχή τού έτους), οδήγησε πρόσφατα σε κατάρρευση 17 από τις 180 τράπεζες της Ουκρανίας [6]. Δεκαπέντε ακόμη είναι κοντά στο κλείσιμο.

Ανησυχητικό για τους μέσους Ουκρανούς είναι και το ότι οι τιμές τής ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν κατά 10% έως 40% κατά το επόμενο έτος και το φυσικό αέριο για θέρμανση κατά 50%. Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, το Κίεβο ετοιμάζεται [7] να λάβει ακραία μέτρα για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις τού συνεχιζόμενου ρωσικού εμπάργκο στο φυσικό αέριο [8]. Έχει ήδη αρχίσει εισαγωγές [9] άνθρακα από τη Νότια Αφρική (η παραγωγή σε πολλά από τα ορυχεία τής χώρας έχει διακοπεί από τις συγκρούσεις στα ανατολικά) και διακόπτει τον [10] ηλεκτρισμό δύο φορές την ημέρα για να εξοικονομήσει πόρους. Το ζεστό νερό, επίσης, θεωρείται πολυτέλεια˙ Η πρωτεύουσα δεν έχει ζεστό νερό από τον Ιούλιο. Τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί διαφημίζουν τακτικά τις burzhuikas, πρωτόγονες σόμπες που λειτουργούν με ξύλο, και καλούν τους ανθρώπους να εγκαταστήσουν μετρητές νερού και φυσικού αερίου, προκειμένου να εξοικονομηθεί ενέργεια. Οι ηλικιωμένοι αποθηκεύουν κεριά, μπαταρίες και φακούς.

Στο Κίεβο, εκεί όπου δρόμοι ήταν συνήθως μπλοκαρισμένοι από τις διαδηλώσεις τού τρέχοντος έτους, τα αυτοκίνητα είναι πλέον λίγα και μακριά μεταξύ τους, καθώς οι τιμές τής βενζίνης συνεχίζουν να ανεβαίνουν στα ύψη. (Έχουν ανεβεί κατά περισσότερο από 50% από την αρχή τού έτους.) Αν και οι πεζοί μπορούν να χαίρονται, οι άδειοι δρόμοι είναι μια θλιβερή υπενθύμιση του πόσο έχει πέσει η χώρα. Μετά από χρόνια ανόδου του επιπέδου [12] κατανάλωσης που χρηματοδοτοτείτο από πιστώσεις, οι καταναλωτές αυτές τις μέρες αγοράζουν μόνο φθηνά είδη, όπως τα τοπικά λαχανικά ή γαλακτοκομικά προϊόντα από την Λευκορωσία. Τα τοπικά καταστήματα έχουν φθάσει στο σημείο να σταματήσουν να αποθηκεύουν ακριβά κρέατα και ψάρια εξαιτίας έλλειψης ζήτησης. Οι Ουκρανοί και πάλι στηρίζονται στα εγχώρια λαχανικά, και, την περασμένη εβδομάδα, ένα τοπικό τηλεοπτικό κανάλι ξεκίνησε μια νέα εκπομπή μαγειρικής για να διδάξει τους ανθρώπους πώς να μαγειρεύουν γεύματα χαμηλού προϋπολογισμού.

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε δεινή κατάσταση [13], επίσης. Οι μισθοί τού δημόσιου τομέα έχουν περικοπεί: Άνθρωποι με πέντε χρόνια εμπειρίας μπορεί να κερδίζουν λιγότερο από 90 δολάρια το μήνα. Για να το θέσουμε πιο καθαρά, οι μηνιαίοι λογαριασμοί των Υπηρεσιών κοινής ωφελείας για ένα διαμέρισμα δύο δωματίων στο Κίεβο είναι περίπου 45 δολάρια. Επειδή είναι ακριβό και δυσκίνητο το να απολύουν ανθρώπους, οι εργοδότες απλώς απαιτούν από τους εργαζόμενους να λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών, αλλά εκείνοι εξακολουθούν να εμφανίζονται στην εργασία τους. Και ακόμη, παρ’ όλες αυτές τις πρακτικές, η ανεργία βρίσκεται σε άνοδο, αγγίζοντας πρόσφατα 10%.

Η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι ένα άλλο ευαίσθητο σημείο: Ορισμένοι στην Δύση προβλέπουν μια αποσύνθεση του νόμου και της τάξης στο εσωτερικό τής χώρας, χάρη στην απώλεια της εμπιστοσύνης στις Υπηρεσίες επιβολής τού νόμου μετά τις διαδηλώσεις στην Euromaidan. Σε συνδυασμό με την αφθονία των όπλων [14], αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ριζοσπαστικοποίηση των πολιτικών διαφορών. Η εξωτερική ασφάλεια της Ουκρανίας, βέβαια, είναι σε ακόμα χειρότερη κατάσταση. Στα τέλη Αυγούστου, φιλο-ρωσικές δυνάμεις νίκησαν εύκολα τον αποδιοργανωμένο [15] Ουκρανικό στρατό στο Ilovaisk [16], καταστρέφοντας αρκετά τάγματα εθελοντών [17]. Η έλλειψη συντονισμού και η απουσία αξιόπιστων και ικανών στρατιωτικών μονάδων θέτει το ερώτημα κατά πόσον ο ουκρανικό στρατός θα μπορούσε να κάνει καλή χρήση μοντέρνων [18] όπλων, ακόμη και αν η Δύση αποφάσιζε να του τα παράσχει.

Αν και η οργή για την παρουσία των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία οδήγησε σε μια ανανεωμένη αίσθηση πατριωτισμού μεταξύ του ουκρανικού πληθυσμού νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι, οι οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες αρχίζουν να γίνονται αισθητές. Η αποτυχία τής κυβέρνησης να επικοινωνήσει το γιατί οι άνθρωποι υποφέρουν ή να αντιμετωπίσει επίμονα ερωτήματα σχετικά με την εμμονή τής διαφθοράς στα ανώτερα κλιμάκια του στρατού, τροφοδότησε την δυσπιστία, όπως έκανε και το ότι χορηγήθηκε στην Donbas, μια από τις αμφισβητούμενες περιοχές, ειδικό νομικό καθεστώς αυτοδιοίκησης ως μέρος τής από (5 Σεπτεμβρίου) ειρηνευτικής συμφωνίας τού Μινσκ [19], την οποία προώθησε ο Poroshenko μέσα από το κοινοβούλιο - κάποιοι ισχυρίζονται κατά παράβαση του συντάγματος [20] - με μυστική ψηφοφορία.

Επιπλέον, η πρόσφατη συμφωνία τού Μινσκ για κατάπαυση του πυρός [21] αποκάλυψε στους Ουκρανούς πόσο λίγη ισχύ έχει η κυβέρνησή τους στα ανατολικά. Και η εκεχειρία είναι επισφαλής˙ Κάθε μια από τις τρεις ομάδες ανταρτών - αυτο-οργανωμένοι [22] ντόπιοι, τάγματα Ρώσων μισθοφόρων στρατολογημένα [23] μέσω ενώσεων Ρώσων αξιωματικών και ρωσικά στρατεύματα - θα μπορούσαν να ανατρέψουν την ειρήνη ανά πάσα στιγμή. Πολλοί αντάρτες θα ήθελαν να δουν πιο άμεση εμπλοκή τής Ρωσίας, πιστεύοντας ότι το έδαφος που επί του παρόντος ελέγχεται από τους αυτονομιστές δεν είναι αρκετό για να δημιουργήσει μια ημιαυτόνομη ζώνη παγωμένων συγκρούσεων τύπου Υπερδνειστερίας, ιδιαίτερα χωρίς την Μαριούπολη [24], το βασικό λιμάνι τής Αζοφικής.
Παρά το γεγονός ότι το 73% των Ουκρανών θεωρούν την ειρήνη ως βασική προτεραιότητα, το 57% [25] υποστηρίζουν την παύση των αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων του Κιέβου εναντίον των ανταρτών, λόγω των ολοένα μεγαλύτερων απωλειών. Πράγματι, υπάρχει ελάχιστη συμφωνία μεταξύ των Ουκρανών για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η ειρήνη. Πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ειρήνη σημαίνει στρατιωτική νίκη και ότι ο συμβιβασμός ισοδυναμεί με συνθηκολόγηση. Άλλοι πιστεύουν ότι το να αφήσουν την Donbas είναι απαραίτητο για να προχωρήσουν ως δημοκρατικό, δυτικοφανές, φιλελεύθερο έθνος. Ακόμη και αν η κατάπαυση του πυρός κρατήσει, η διχογνωμία αυτή είναι απίθανο να εξαφανιστεί. Η Ουκρανία μπορεί να καταλήξει με ένα πολύ διαιρεμένο κοινοβούλιο, μετά τις επερχόμενες εκλογές τής 26ης Οκτωβρίου, οι οποίες απλώς θα αποδυναμώσουν περαιτέρω την κεντρική κυβέρνηση.

Ήρθε η ώρα η Δύση να σταματήσει να περιμένει ότι οι Ουκρανοί θα σώσουν την κατάσταση μόνοι τους. Αλλά τι μπορεί να κάνει; Για όσους πίστευαν ότι η συμφωνία σύνδεσης της ΕΕ θα είναι πανάκεια, μια πρόσφατη εκτίμηση [26] από την ουκρανική προεδρική διοίκηση υπονοεί ότι η απελευθέρωση του εμπορίου θα οδηγήσει μόνο σε 0,61%, 0,62% και 0,64 αύξηση του ΑΕΠ στα επόμενα τρία χρόνια. Και ακόμη και η απελευθέρωση του εμπορίου με την ΕΕ δεν αποτελεί παρά μια αμυδρή ελπίδα: Στις 12 Σεπτεμβρίου, η Ουκρανία και η ΕΕ αποφάσισαν να αναστείλουν το εμπορικό μέρος τής συμφωνίας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015. Εν μέρει, η απόφαση [27] ελήφθη υπό ρωσική πίεση, αλλά η αποστασιοποίηση επίσης σημαίνει ότι οι πολυπόθητοι τελωνειακοί δασμοί για τα ευρωπαϊκά προϊόντα θα συνεχίσουν να ρέουν στον ουκρανικό κρατικό κορβανά.

Η Ουκρανία χρειάζεται κάτι περισσότερο από το τρέχον επίπεδο δυτικής βοήθειας. Αλλά η ουκρανική κυβέρνηση πρέπει επίσης να ρίξει το βάρος της, υποσχόμενη (και εφαρμόζοντας) διαφάνεια. Μαζί με τις ουκρανικές ομάδες τής κοινωνίας των πολιτών, ξένες κυβερνήσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις θα πρέπει επίσης να ελέγξουν περισσότερο την κατάσταση εκεί, ελέγχοντας το πού καταλήγουν οι χρηματοδοτήσεις, εξετάζοντας την συμπεριφορά τής κυβέρνησης και πιέζοντας για τις απαραίτητες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Αλλά το Κίεβο αξίζει επίσης μια μικρή πίστωση. Αντιμετώπισε μια δύσκολη επιλογή μετά το Ilovaisk: Είτε να διεξάγει έναν ολομέτωπο πόλεμο με την Ρωσία είτε να συμβιβαστεί. Επέλεξε τον συμβιβασμό ως την μόνη βιώσιμη λύση, ακόμα κι αν πολιτικά ήταν πολύ δύσκολο και παρά το ότι επίκεινται οι βουλευτικές εκλογές. Την ίδια στιγμή, το Κίεβο και οι υποστηρικτές του θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι, τη απουσία του πολιτικού διαλόγου, οι διαταγές από ψηλά και τα ψηφίσματα από κεκλεισμένων των θυρών συνεδριάσεις στο κοινοβούλιο θα κάνουν την κυβέρνηση Poroshenko να μοιάζει όλο και περισσότερο με εκείνη του Γιανουκόβιτς - ίσως με παρόμοια αποτελέσματα.


Σύνδεσμοι:
[1] http://www.kyivpost.com/content/ukraine/full-text-of-poroshenkos-speech-...
[2] http://www.pewglobal.org/2014/09/09/global-public-downbeat-about-economy...
[3] http://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2014/cr14263.pdf
[4] http://www.bloomberg.com/news/2014-09-02/imf-says-ukraine-may-need-19-bi...
[5] http://www.bne.eu/content/story/imf-warns-ukraine-aid-package-may-not-be...
[6] http://www.jamestown.org/single/?tx_ttnews[tt_news]=42838&tx_ttnews[backPid]=7&cHash=004ff47bdead932aa9509fabfa4eda1b#.VBnzP_m1a4F
[7] http://www.bne.eu/content/story/gas-war-seen-next-phase-russia-ukraine-c...
[8] http://www.ewi.uni-koeln.de/fileadmin/user_upload/Publikationen/Studien/...
[9] http://uk.reuters.com/article/2014/09/03/ukraine-crisis-coal-idUKL5N0R42...
[10] http://zn.ua/UKRAINE/otklyuchenie-sveta-kosnetsya-tolko-naseleniya-15203...
[11] http://www.foreignaffairs.com/infogr.am
[12] http://research.stlouisfed.org/fred2/series/PLCCPPUAA670NRUG
[13] http://www.businessinsider.com/ukraine-is-on-the-brink-of-total-economic...
[14] http://www.defenseone.com/threats/2014/06/sending-weapons-ukraine-wont-h...
[15] http://www.nybooks.com/blogs/nyrblog/2014/sep/05/ukraine-catastrophic-de...
[16] http://www.foreignpolicy.com/articles/2014/09/06/anatomy_of_a_bloodbath_...
[17] http://gazeta.zn.ua/internal/dobrovolcheskie-batalony-struktura-strahi-p...
[18] https://uk.news.yahoo.com/nato-summit-2014-nato-members-precision-guided...
[19] http://carnegieendowment.org/2014/08/25/minsk-freeze-can-ukraine-handle-...
[20] http://lb.ua/news/2014/09/16/279600_kuda_uhodit_donbass.html
[21] https://www.kyivpost.com/opinion/op-ed/osce-releases-the-12-point-protoc...
[22] http://www.lrb.co.uk/v36/n17/keith-gessen/why-not-kill-them-all
[23] http://www.novayagazeta.ru/society/65096.html
[24] http://news.liga.net/interview/politics/3229607-bekeshkina_kombaty_dobav...
[25] http://zn.ua/UKRAINE/bolee-poloviny-ukraincev-vystupayut-za-prekrascheni...
[26] http://www.theinsider.ua/business/54071998a16aa/
[27] http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=56618

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/features/letters-from/hot-water-in-ukraine

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


H Οργουελιανή προσέγγιση της Επεκτατικής Επιρροής από τη Ρωσσία προς τη Δύση

  Δημοσίευση του NATO Defence College   Who controls the past controls the future - How Russia uses history for cognitive warfare