«Κανένας δέν μᾶς ἐξαπατᾶ ποτέ. Ἐμεῖς μόνοι μας
ἐξαπατοῦμε τούς ἑαυτούς μας». Βόλφανφκ
Γκαῖτε(1753-1832) Γερμανός φιλόσοφος καί ποιητής.
Την 12η Φεβρ. 1944 στο χωριό Μυρόφυλλο του νομού Τρικάλων
άρχισαν συνομιλίες μεταξύ των εκπροσώπων: Του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μετωπο-Ελληνικός
Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), στρατηγού Στέφανου Σαράφη και Πέτρου Ρούσσου, του
ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος), αντισυνταγματάρχου Πέτρου
Νικολόπουλου και Κομνηνού Πυρομάγλου και της ΕΚΚΑ (Εθνική και Κοινωνική
Αναγέννηση), Γεωργίου Καρτάλη και συνταγματάρχου Δημητρίου Ψαρρού. Στις συνομιλίες
συμμετείχαν επίσης ο Βρετανός συνταγματάρχης Κρις Γούντχαουζ (Chris Woodhouse), μαζί με τον Αμερικανό ταγματάρχη Ουάϊνς (Wines), ως εκπρόσωποι της εξόριστου ελληνικής κυβερνήσεως και του στρατηγείου
της Μέσης Ανατολής. Οι διαπραγματεύσεις αφορούσαν στην κατάπαυση των
εχθροπραξιών μεταξύ του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ.
 |
 |
 |
|
Ο Βρετανός συνταγματάρχης Κρις Γούντχάουζ.
|
Το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας.
|
Ο Στ. Σαράφης, Ο Γεωρ. Καρτάλης και ο Ναπ. Ζέρβας.
|
Ο ΕΛΑΣ Επιτίθεται
Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας (8 Σεπτ. 1943), οι σύμμαχοι είχαν
διαρρεύσει ότι θα αποβιβαζόντουσαν στην Ελλάδα. Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ επιθυμούσαν
όχι μόνο να κυριαρχήσουν του αντάρτικου αγώνος, αλλά και να λειτουργούν ως
κράτος. Η ηγεσία του ΚΚΕ πίστευε ότι μετά την απελευθέρωση οι Βρετανοί δεν θα
αμφισβητούσαν τον ηγετικό ρόλο του ΕΑΜ,
φοβούμενοι την παρέμβαση του Στάλιν. Οι
δυνάμεις του ΕΛΑΣ επετέθησαν κατά του ΕΔΕΣ, τόσο από την περιοχή του Μετσόβου,
όσο και από την περιοχή της δυτικής Στερεάς Ελλάδος, ενισχυμένες με τα όπλα της
ιταλικής μεραρχίας της Θεσσαλίας «Πινερόλο». Οι συγκρούσεις χαρακτηρίσθηκαν για
την αγριότητα τους, ενώ πολλά υπήρξαν τα αδικοχαμένα θύματα μεταξύ των
κατοίκων. Οι Γερμανοί εκμεταλλευόμενοι τον ελληνικό εμφύλιο επετέθησαν κατά
πάντων. Οι αλληλοσπαραζόμενες δυνάμεις αγνοούσαν ότι στην διάσκεψη των
Ρούσβελτ, Τσώρτστιλ και Στάλιν στην Τεχεράνη (28 Νοε 1943), αποφασίσθηκε να μην
γίνει απόβαση στην Ελλάδα και ότι ο Στάλιν συμφώνησε για την παραμονή της
Ελλάδος στην βρετανική σφαίρα επιρροής. Στα τέλη Δεκεμβρίου 1943 στάλθηκε από
την Μόσχα μήνυμα για την κατάπαυση των εχθροπραξιών, το οποίο απετέλεσε την
κυρία αιτία που ανάγκασε το ΚΚΕ να συμφωνήσει στην κατάπαυση των εχθροπραξιών
και να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις.
Η Ανακωχή
Ο αρχηγός του ΕΔΕΣ, στρατηγός Ναπολέων Ζέρβας φοβούμενος να μεταβεί σε ΕΛΑΣ-οκρατούμενη
περιοχή δεν συμμετείχε στις συνομιλίες. Την 27η Φεβ οι διαπραγματεύσεις
συνεχίσθηκαν στην Πλάκα, όπου προσήλθε ο Ζέρβας.[1]
Οι παριστάμενοι, σε μία ατμόσφαιρα αμοιβαίας καχυποψίας, αναλώθηκαν σε αλληλοκατηγορίες.
Απέτυχαν να συμφωνήσουν στην συνένωση των ανταρτικών δυνάμεων υπό ενιαία
διοίκηση και την υπαγωγή τους σε πολιτική ηγεσία κοινής αποδοχής.
Η Συμφωνία
Την 29η Φεβρουαρίου1944, υπογράφηκε η συμφωνία η οποία έθεσε οριστικό
τέρμα στην σύγκρουση μεταξύ του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Οι ανταρτικές οργανώσεις διατήρησαν τα εδάφη που είχαν υπό την κατοχή τους, απελευθέρωσαν τους
κρατούμενους και τους ομήρους, ενώ καταδίκασαν την κατοχική κυβέρνηση Ράλλη και
τα τάγματα ασφαλείας. Στην συμφωνία υπήρχε μία μυστική ρήτρα, σε
εφαρμογή του σχεδίου «Κιβωτός του Νώε», που αφορούσε την διευκόλυνση εκ μέρους
των ανταρτικών οργανώσεων, διεισδύσεως των συμμαχικών δυνάμεων στην χώρα, πριν
την αποχώρηση των Γερμανών.
Ο Γουντχάουζ πέτυχε του σκοπού του. Ο ΕΛΑΣ δεν ήταν πλέον ο κυρίαρχος του
παιχνιδιού, ο Ζέρβας είχε αντέξει και είχε επιζήσει. Οι αρχηγοί των
προπολεμικών κομμάτων τον συνεχάρησαν, προσβλέποντας σ’ αυτόν τον υπερασπιστή
της αστικής τάξεως. Η συμφωνία της Πλάκας υπήρξε το πρώτο βήμα για τον σχηματισμό
κυβερνήσεως Εθνικής Σωτηρίας, η οποία υλοποιήθηκε στο Λίβανο (20 Μαΐου 1944). Τα
όσα διαδραματίστηκαν κατά την διάρκεια της Κατοχής στερούνται λογικής. Στο
όνομα των ευγενικότερων ιδεωδών, διεπράχθησαν
αποτρόπαια εγκλήματα, προς ικανοποίηση των πλέον ειδεχθών ενστίκτων και παθών.
Παπάγου 5 Φεβρ. 2017
Αντγος ε.α.
Ιωάννης Κρασσάς
Βιβλιογραφία
α. Σόλων Νεοκλής
Γρηγοριάδης, Ιστορία της Σύγχρονης
Ελλάδος (1941-1974) Αθήνα
1973, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Κ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ.
β. Κωνσταντίνος Πυρομάγλου, Η Εθνική Αντίστασις, Εκδόσεις Δωδώνη,
Αθή-να, 1998.
[1] Ο Ζέρβας
συνοδευόταν από 100 πάνοπλους αντάρτες, οι οποίοι διεσπάρησαν ευρισκόμενοι σε
διαρκή ετοιμότητα.
