Το βιβλίο «Τα Επόμενα 100 Χρόνια», το οποίο δημοσιεύθηκε πριν από περίπου 15 χρόνια, προέβλεψε την ανάδυση τριών σημαντικών δυνάμεων τις επόμενες δεκαετίες: της Ιαπωνίας, της Πολωνίας και της Τουρκίας.

Η σταθερή και αναπτυσσόμενη οικονομία της Ιαπωνίας και η εστίασή της στην στρατιωτική ανάπτυξη καταδεικνύουν μια σταθερή, αν και ήρεμη, αύξηση της ισχύος της.

Η Πολωνία είναι πλέον η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη και ηγέτης στην ηπειρωτική Ευρώπη στην στρατιωτική ανάπτυξη.

Ωστόσο, και οι δύο χώρες περιορίζονται από μεγάλες δυνάμεις.

Η Ιαπωνία πρέπει να αντιμετωπίσει την Κίνα και η Πολωνία πρέπει να αντιμετωπίσει τη Ρωσία, η οποία βρίσκεται στα νύχια της Ουκρανίας.

Τώρα είναι η ώρα της Τουρκίας να λάμψει. Διαθέτει έναν ισχυρό στρατό και οικονομία που, ενώ αναπτύσσεται μόνο μέτρια, αναδεικνύει το είδος του δυναμικού που λίγοι άλλοι στην περιοχή μπορούν.

Αλλά το πιο σημαντικό, έχει μια τεράστια γεωπολιτική ευκαιρία. Με τη Ρωσία να έχει βαλτώσει στην Ουκρανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιδιώκουν να μειώσουν το παγκόσμιο αποτύπωμά τους, το Ιράν να υφίσταται απώλειες σε όλη την περιοχή που έχουν περιπλακεί από την εσωτερική μετάβαση ηγεσίας του, και το Ισραήλ να παραπαίει από κρίσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, η Τουρκία μπορεί να εκμεταλλευτεί αυτά τα ανοίγματα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση στην οποία έχει θεμελιώδη συμφέροντα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το έχει ήδη κάνει. Ακόμη και πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, η Τουρκία έπαιξε κρίσιμο ρόλο βοηθώντας το Αζερμπαϊτζάν να νικήσει την Αρμενία στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020, ο οποίος οδήγησε σε μια ιστορική μετατόπιση της ισορροπίας δυνάμεων στην ανατολική πλευρά της Τουρκίας. Η κατάληψη της περιοχής από το Μπακού επέτρεψε στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν να αποστασιοποιηθούν από τη Ρωσία και να ευθυγραμμιστούν με την Τουρκία. Εξίσου σημαντικό είναι ότι μια ειρηνευτική συμφωνία Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας, η οποία αναμένεται να υπογραφεί σύντομα, θα διευκολύνει την ανάπτυξη του διαδρόμου της Ζανγκέζουρ από την Άγκυρα, μιας οικονομικής αρτηρίας που διασχίζει τον Νότιο Καύκασο. Θα επιτρέψει επίσης στην Τουρκία να συνδεθεί με την περιοχή της Κασπίας και τα σύνορα της Κεντρικής Ασίας.

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία ήταν ο μεγαλύτερος νικητής στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν. Η αποδεκάτιση της ηγεσίας και των δυνατοτήτων επιθετικής προειδοποίησης της Χεζμπολάχ οδήγησε στην κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ. Οι επακόλουθες επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν έχουν αποδυναμώσει σοβαρά την Ισλαμική Δημοκρατία.

Η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε γρήγορα την ευκαιρία να φέρει τη Συρία στη σφαίρα επιρροής της, υποστηρίζοντας μία από τις ομάδες πληρεξουσίων της για να αναλάβει τον έλεγχο της πρωτεύουσας, της Δαμασκού.

Η Άγκυρα έχει επίσης βελτιώσει τις σχέσεις της με μεγάλα αραβικά κράτη όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ενέκρινε επίσημα τη συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα stealth μαχητικών KAAN (TF‑X), σηματοδοτώντας ένα καθοριστικό βήμα στη διμερή αμυντική συνεργασία, και έχει αρχίσει να ενισχύει την επιρροή της στη Λιβύη για να προβάλει τη δύναμή της προς τα δυτικά στη Μεσόγειο.

Στα βόρεια, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αγωνίζονται να σφυρηλατήσουν μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας καθώς οι ΗΠΑ αποδεσμεύονται από τις διατλαντικές εγγυήσεις ασφαλείας.

Και εδώ, η Τουρκία εκμεταλλεύεται την ευκαιρία. Πρώτον, προσπαθεί να σφυρηλατήσει μια στενότερη σχέση με την Πολωνία, όπως αποδεικνύεται από το ταξίδι του Πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ στην Άγκυρα τον Μάρτιο, για να συντονίσει τις κοινές προσπάθειες για τη σταθεροποίηση της Ουκρανίας και να διερευνήσει τις επιλογές της Τουρκίας στα μεταπολεμικά πλαίσια ασφαλείας. Δεύτερον, καθώς η ΕΕ και το ΝΑΤΟ βρίσκονται σε ολοένα και μεγαλύτερη μετατόπιση, η Άγκυρα επιταχύνει τις προσπάθειές της να επεκτείνει την ισχύ της στα Βαλκάνια. Μόλις πρόσφατα, ξεκίνησε την Πλατφόρμα Ειρήνης των Βαλκανίων, η οποία φιλοξένησε μια συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη με τους υπουργούς Εξωτερικών από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο, καθώς και έναν υφυπουργό από την Αλβανία.

Πολλά από αυτά είναι δυνατά χάρη στη Ρωσία.

Η παρακμή της Ρωσίας, ειδικά μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, έχει επιπτώσεις στη νότια πλευρά της, και η Τουρκία είναι μοναδικά σε θέση να καρπωθεί τα οφέλη.

Τα επόμενα χρόνια, η ικανότητα της Μόσχας να προβάλλει ισχύ στη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας θα μειωθεί.

Ήδη, η Άγκυρα έχει ενισχύσει τον ναυτικό της ρόλο στη Μαύρη Θάλασσα – μονομερώς και σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία έχει επίσης τοποθετηθεί ως συνομιλητής μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Ομοίως, βρίσκεται στη διαδικασία ενίσχυσης του εμπορίου, της συνδεσιμότητας και των δεσμών ασφαλείας με τη Γεωργία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία.

Στη γεωπολιτική, η ανάδυση μιας μεγάλης δύναμης δεν εξαρτάται μόνο από την κατοχή ισχύος και φιλοδοξίας, αλλά και από την ευκαιρία να επιδιώξει και τα δύο. Η Τουρκία φαίνεται να ταιριάζει σε αυτό το πλαίσιο.

Κατέχει μια στρατηγική γεωπολιτική θέση στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο.

Αυτή η θέση ασκεί πίεση στην Τουρκία για περισσότερο από έναν αιώνα.

Αλλά σε συνδυασμό με τις τρέχουσες στρατιωτικές και οικονομικές δυνατότητές της, αυτή η κατάσταση έχει την υπόσχεση να απελευθερώσει την Τουρκία από τους περιορισμούς της.

Δεδομένων των εσωτερικών προβλημάτων της Τουρκίας, μένει να δούμε αν μπορεί να αξιοποιήσει τα οφέλη.